VITA…I CAMPUSANTU!

di

ORAZIO ABBATE



Un gruppo di scheletri appoggiati al muretto di un piccolo Cimitero di Montagna conversano a voce alta guardando un grosso incendio che lambisce proprio quel muretto e:

Primo Scheletro Anonimo
Minchia Cumpari chi culu chi èbbimu:
“ancora ‘n’autra picca e finìumu tutti morti bruciati”.

Cumpari Pira
Sangazzu di lu munnu;
Ma vaddati comu sta bruciannu i sutta a nnui!
mancu ‘o campusantu si pò’ stari
chiù ‘o sicuru e in paci ora!

Cumpari Brasi
Non mi nni parrati Cumpari Pira.
E io chi mi nni vinni propriu ccà pi stari ‘o sicuru i me’ mugghieri e luntanu i ddu focu i testa d”a so’ lingua!

Cumpari Murittu
Mi sariunu tutti chisti i guai d”a…morti, caru Cumpari Brasi.
Pi furtuna, chi c’è sempri ‘u peggiu.
Non viditi comu, a fini a fini, puru stu focu
non vinni sulu pi ‘rrùstiri e bruciari?

Cumpari Brasi
Chi vulistu diri cu sti paroli, Cumpari Murittu?
Ch”u focu, oltri chi bruscari pila e bruciari ossa,
pò’ fari puru occa opera i beni?

Cumpari Murittu
Propriu chistu vulìa diri caru Cumpari!
‘U focu quannu si senti rispittatu e vaddatu a distanza
comu stamu facennu nui, senza mi si struzza;
fa sulamenti òpiri i beni e… a tutti!
E sta vota arrivòi ‘u nostru turnu binificatoriu
pirchì cu sta bedda caluredda “tosta” chi stamu sintennu,
è a vota bona chi nni ‘sciuga i supra e i botta
tutta dd’umidità siculari ch’avemu ‘ntrasuta ntall’ossa!

Cumpari Brasi
A Nira Fimmina mi vvi senti Cumpari Murittu!
Speriamu propriu mi è comu dicìti vui e mi s’avvera pi’ ddavèru
<<‘st’asciugatura siculari>> chi ddicìti!
Propriu un pugnu d’ossa chinu d’attrosi sugnu jò
a via i stari ‘nta ddu me’ umidu purtusu.
‘Nta ddu disgraziatu bucu assumigghianti sempri i chiù
a cella du càrciri chinu i muffa,
unni stava prima da… vivu !

Cumpari ‘Nofriu.
E cc”a diri jò, puvirazzu ‘i mia,
ch”u me’ purtusu è puru tuttu spurtusatu i supra
e quannu gghiovi, mi gghiovi puru d’intra!
Autru chi umidità ‘n coddu.
Jò sugnu propriu un pugnu i fracidumi
a via i stari sempri cull’ossa a mmoddu ntall’acqua.
Vaddati inveci com’è bedda
parata addritta è ‘sciutta
dda “cappiddazza” davanti e nostri
murtuarii ricoveri, cari Cumpari;
Chidda sì, chi è ‘na vera murtuaria Villuna signurili!

Cumpari Minicu
Comu haviti ragiuni Cumpari ‘Nofriu.
Autru chi misirabili e stritti purtusa com”e nostri.
Chista sì chi è ‘na vera casa
pi ccui vali puru a pena i mòriri.
Haiu ‘n’invidia ogni vota ch”a squatrìu
chi mi maciniria c”a me’ dintera,
puru tutti l’ossa chi mmi ristaru.

Cumpari Catinu
Santi paroli Caru Mìnicu; o gghiovi o nivica,
stu disgraziatu chinu i soddi du Baruni Ruffillu,
sta sempri c”u culu all’asciuttu, Iddu.

Cumpari Spina
Tantu pi modu i diri ‘u termini Disgraziatu,
veru Cumpari Catìnu?
Puru vui i viditi e i sintìti ddi nutturni
“schelitri party”
ch’ogni sira teni dda intra
‘u baruni Ruffillu, non è veru?

Cumpari Catinu
Certu ch”i vidu e i sentu.
Chi mi pigghiastu pi ddu babbasuni i Bastianu Molla, forsi?
Chiddu chi ccadennu d”a naca…
murìu sbattennu a testa?

Cumpari Spina
Ma chi diciti Cumpari Catinu!
Non mi pirmittiria mai i pinzari ‘na cosa i chista, i Vui!
Vui, comu quannu eru vivu,
siti scattruni puru da mortu, anzi… chiossài!

Cumpari Catinu
Cusì va megghiu Cumpari Spina!
E poi, vulennu rispunniri a vostra dumanna,
comu putirìa fari a menu i vìdiri e i sèntiri
ddu “ciuri ciuri” i tutti ddi nobili fimmini
du nostru Campusantu e puru…
ill’èstiru i fora, chi mmi passunu in cuntinuazioni
davanti a cella, annannu e vinennu i ddu Palazzu
comu tanti jaddini chi starnazzunu
facennu l’ova!

Cumpari Spina
E supra a ddi cannili ddumati, c”a
spregu, sbigghiunu a notti facennula divintari jornu;
non vulìti diri nenti supra a chisti,Cumpari Catinu?
Non cridu chi n”e viditi tutti sti sirali incindiamenti!
Pi quanta luci e focu c’è dda intra,
sembra i essiri ‘nta ‘na cuntinua
prucissioni Quarisimali.

Cumpari Catinu
Io vi dicu sulu, chi havi avìri ‘na brutta malanova
dda picciriddazza d”a Sorti!
Chista, sta “Fimmina”;
Sta scunchiuduta e disgraziata puddicinedda
chi cc’è unni vidi bonu e si strinci comu ‘na babba;
e unni inveci nn’òrba completamenti
e non ti dugna nudda cunfidenza!

Cumpari Sparra
Avìti raggiuni caru Cumpari!
A Chista, si unu n”a pigghia a braccettu
e i cursa quannu passa
poi, mancu cu nu sceccu si pò’ ‘ffirrari chiù!


Cumpari Saggiu
È propriu veru ddu dittu:
<< Cu’ nasci quadratu…
poi non pò’ mòriri.. rrutunnulu! >>
e ppi cciò, c’è cu’ nasci sempri chinu i cannili
e quannu mori è sempri atturniatu i cannili
e c’è cu’ nasci c”a sula luci di stiddi
e murennu s’havi a cuntintari
d”a cira squagghiata
chi cula d”i cannili ill’autri!

Cumpari Pacenza
Santi paroli, Cumpari Saggiu!
Santi paroli!
Cu’ nasci o scuru
havi purtroppu nu sulu distinu:
chiddu i campari e mòriri sempri da servu
sutt”a luci di cannili ill’’autri!

Cumpari Dottu
E puru all’umbra di sò’ banneri Caru Cumpari!
Quanta saggizza c’è nta sti vostri paroli.
Puru ddi prufissuruni vivi chi dicunu
chi ccà semu tutti i stissi
Cuntinuanu a sbagghiari, non sapennu i sbagghiari!
Puru ccà c’è, inveci, cu’ havi tuttu a disposizioni
e ccu’, a malappena, s’havi accuntintari
i nu luminu russu ddumatu sulamenti
o jornu i tutti i morti e pi cciò, puru…
pi iddi morti pizzenti!

Cumpari Scuta
Puru vui, sintennuvi parrari
mi simbrati saggiu caru Cumpari Dottu.
Si penzu chi si sbagghiòi puru ddu gran Prìncipi i Totò
quannu c”a so’ puetica livedda Napulitana scrivìu chi, murennu,
Prìncipi, Rignanti o misirabili Scupa Strati, erunu
esattamenti i stissi, mi veni ‘na raggia…
chi non sacciu chiddu chi farìa!

Cumpari Dottu
Mutu Cumpari, stati attentu a non parrari forti, ch”u Principi,
si senti sti paroli, s’incazza comu ‘na bestia!
Havi i quannu du sò’ munnu trapassòi nto nostru,
chi sta nuda e cruta virità murtuaria… ancora ci brucia.

Cumpari Scuta
E pirchì s’avirìa ‘ncazzari ‘u prìncipi Totò?
S’allura sbagghiòi f’ù, pirchì, era un vivu!
E dunqui chi nni putìa sapiri a ddi tempi
chiddu…chi poi facìa da mortu!
Inveci, caru Cumpari, ora chi “trapassammu”,
a virità a sapèmu tutti, e tutti a putèmu diri vuci forti:
puru ccà, comu quannu evaramu in saluti,
“ l’annamentu o l’annazzu ” non cancia:
pirchì, chiddu ch’avìa ricchizzi da vivu …
cuntinua ad averli puru da mortu
e ccu’ nenti havìa da vivu
cuntinua mi si mangia ‘u figu…eeeeh…
mi si rrùmica l’ossa puru ccà
vardannu e ‘nvidiannu
a chiddi ch”u chiossài…
l’hannu sempri avutu!

Cumpari Climintinu
Pirchì n”a smittiti cu ‘sta scuntata filusufia
genti “affusuluta” e senza un “filu i rassu” !
Basta cu sta scuntata saggizza campusantera siculari!
Mi sembra ch’arrivoi l’ura
i canciari discursu e i girari puru fogghiu!
Pirchì non pinzati inveci a comu ringraziari
a ddu cristianu chi ddumòi ‘stu calurusu e ginirusu focu!
A Chiddu chi rrinisciù dopu tantu tempu
a fari chiddu ch”a nostra morti, chi dividi sempri, non fà mai.
‘U miraculu i mintìrici tutti assemi ‘n’autra vota
ossa cu ossa e comu si fùssimu ‘ssittati o bar!
Tantu pi fari ‘n’esempiu, Cumpari Franciscu,
propriu cu vvui, dicìtimi, quantu tempu era
chi no’ nni parràumu chiù o n’incuntraumu fora
puru si semu stinnuti nta stissa fila murtuaria i “ ‘na vita ”?


Cumpari Franciscu
Veramenti, …Caru Cumpari Climintinu,
ora chi mmi stati facennu “risaltari” sta cosa,
è propriu ‘ncridibili da quantu tempu havi
chi, assèmi, ni pigghiamu ‘na “salutari” sprimuta i
“ Crisantemu aromatizzatu Geraniu ”
all’Obitorium Bar du nostru campusantu!
Forsi, si non mi ricordu mali, da quannu ni fìcimu dda briscula
‘o Paisi di’ vivi, nta putìa i Micu l’Orbu!
V”a ricurdati dda partitedda Cumpari?

Cumpari Climintinu
Comu nò, cumpari Franciscu, certu chi mm”a ricoddu!
F”u dda vota quannu vi tirài ddi “ Cartuzzi Napulitani ” nta facci. Quannu a mmìa chi era ‘u vostru cumpagnu ‘o tavulu,
mi dastu ‘dda scartina chi non cuntava nenti
inveci i dàrimi “ l’asu ‘i bastuni” supr”a me’ briscula vincenti !

Cumpari Franciscu
Minchia, veru è!
Pi curpa i dda me’ strammata giucata
pirdemmu a partita p’un puntu e cu idda,
puru cinquanta “pisanti”…
surdazzi i ramu, d”a sacchetta!
Maaaatri! Ma vardati comu “da Mortu”
e mutu, mutu, passa ‘u tempu!
A ‘ntràsiri e nnèsciri allura, havi comu minimu
cent’anni chi no ‘n ni parramu chiù!
Mancu si nostri purtusa fussiru unu ccà
e unu ‘o campusantu monumintali i Taurmina…a Roma!
Cumpari Siriusu
Eh sì! Caru Cumpari Climintinu…
È propriu veru dd’anticu dittu chi dici:
“si voi pèrdiri l’amicu…fallu mòriri”.
Ad ogni modu, chi ffacèmu ora;
Annamu e nni cuccamu?
O vulemu stari tutt”u jornu rusbigghiati
cusì poi, a notti, inveci d’annàri in giru,
semu tutti ‘ntrunati comu tanti ‘mbriachi…vivi!


Cumpareddu Agneddu
Nò! Nò! No schirzamu!
È megghiu mi nni cuccamu e puru i cussa, anzi!
Tra pocu spacca l’alba e non vurrìa chi
occa me’ parenti mi spizzassi puru
‘na iamma vidennumi rientrari ‘o me’ bucu
cusì i matìna e a gghiornu già fattu!

Cumpari Vuppi
Hai ragiuni figghittu!
Tu, troppu carusu si ancora pi stari
cusì tantu rusbigghiatu i jornu!
E’ megghiu mi ti nni vai tu!
Tardu è pi’ ttìa!
E poi, ricorditi sempri:
ch”u jornu è fattu pi vivi
e sulu a notti e ppi nnui morti!

Cumpareddu Agneddu
Ma allura, si è cusì,
pirchì Vui vi stati sempri rusbigghiati…
puru i jornu?

Cumpari Vuppi
Ma chi stai dicennu figghittu?
Ti stai già ‘nzunnannu senza ancora
annari a cuccàriti, forsi?

Cumpareddu Agneddu
Jò non ‘zzònnu nenti!
Chi pinzati chi n”o sacciu chiddu chi facìti duranti ‘o jornu!
Tutti ddi girati chi vvi facìti celli celli nte vialuni
du campusantu a mmucciuni di vivi
e puru ill’autri morti ch’avirrìunu a ripusari
ognunu nte so’ buca?

Cumpari Spettu
Ueeeiih!..Figghiu ‘i nu pugnu d’ossa, anonimu!
Parra chiù picca e porta rispettu a chiddi chi hannu
chiù anni i sipultura i tia!
Chi vulisti diri cu stu a mmucciuni?
Forza, parramu! Spremiti a fàriti capiri!

Cumpareddu Agneddu
Cusì vuliti? Puru vui vi puncistu?
E allura sprimennumi megghiu
vi staju dicennu chi vui, ‘o iornu, inveci i dòrmiri,
vv’inn’annati in giru a sfarfalliari sutta i gunnelli
i ddi scunzulati fimmini calati a culu a ponti,
a chianciri supra i muntarozza
di so’ trapassati parenti !

Cumpari Vuppi
Testa completamenti vacanti
i nu schelitru scunchiututu…
ma chi stai dicennu?
Chi tti stai ‘nvintannu?

Cumpareddu Agneddu
Nenti mi staju ‘nvintannu jò.
Vui u sapìti chi staju dicennu a verità!

Cumpari Vuppi
Ancora?
Bastasazzu, tu e tutta a tò’ sèttima ginirazioni
i figghi i patri i matri senza nomi!
Chi nni sai tu, i sti cosi!
Parra figghiu i ‘na Stratunera i passEggiu
e senza mancu…Fissu Pagghiaru!
Rispunnimi, gran figghiu i tanti N-N-N…i passAggiu?


Cumpari Spettu
Ma Cumpari, chi vvuliti mi vvi rispunni chistu?
Si, comu dicistu vui, ‘stu menzu schilitrottu
è figghiu i patri anonimu,
voli diri puru… chi è nu gran figghiu…
i Butt.. i bona Matri!
E allura, si unu chiù unu fa ddui,
jò vi dicu chi chistu
non sulu ni sapi chiossài i mia e i vui e mintùti assemi
ma, ‘nta ‘stu campu, ni pò’ fari puru a scola ill’università!

Patri Ballitta
Basta cusì, prima mi vi scumunicu a tutti
Razza i Piccaturi senza dignità, murali e sacramentu
chi non siti autru!
Ma vardati chiddu chi mi tocca sèntiri nto me’ Campusantu!

Cumpari Spettu
Oh Matri bedda:
Patri Ballitta in pirsuna…‘u Parrinu!
Ruvinati pi ssempri semu!
A sintitilu ora a chistu!

Patri Ballitta
Sissignuri! Jò sugnu!
‘U Parrinu in pirsuna! Patri Ballitta!
Chiddu chi custrincistu a vvèniri ccà mi cci ricordu
a ddu’ morti ‘nvicchiaruti senza calciu nta testa
chi chistu è ancora un postu sacramintatu e, pirtantu,
m’avissiru a cumpiacenza i non fari certi discursi ccà intra!
Cumpari Vuppi
Sicuramenti si, caru Patri Ballitta. Certu ch”u facemu!
Anzi, scusatici pi stu comportamentu
villanicu e CampusanPopolari ma a curpa, non f’ù certu a nostra,
ma, pi comu havistu modu ‘i vìdiri e i sèntiri puru vui,
f’ù i ‘stu menzu strunzittu ccà prisenti chi, criscennu a cuntattu …
i tanti paisani i passaggiu…
non ebbi modu d’avìri dd’educazioni civilizzanti
e “Spartanicula” ch’avemu nui!

Patri Ballitta
Veramenti, chiù chi “Spartanicula o Spartanazza ” ‘a vostra mi sembra ‘n’educazioni “Siculu-Latinu-Italica”…
chidda chi privilegia ‘u pinzari sulu e fìmmini
pi ppoi fari tanti figghi..eeeh….tanti guerri i…Troja.

Cumpari Piciu
Oh, vaddati! Vaddati tutti!
‘U focu, ‘u focu si sta stutannu!
Sulu fumu e ccìnniri si vidi in giru!
Chi piccatu! Propriu ora chi nni stàumu abituannu
a so’ bedda calura supra i stu muru!

Cumpari Micu
Cumpari Piciu, ma quantu pinzavati
chi putìa durari stu focu!
Si stutòi ‘a nostra vita chi simbrava cusì llonga
figurativi quantu putìa durari ancora
sta svampata i focu!

Cumpari Piciu
Pirò, Cumpareddu, vardati chi macellu chi fici!
Nenti resta d”a natura i prima!
Erba, àrbiri, fogghi, rami virdi e ciuruti: tuttu bruciatu!

Cumpari Micu
Veru è, unni si varda varda, si vidi sulamenti
munzeddi i cìnniri ch”u ventu scamina
e occa niru truncu ch’ancora fumìa!

Cumpari Sciurtinu
Povira natura, comu sumigghia a nnui stu so’ distinu!
Prima virdi e china i vita
e ora arsa e “morta” comu fussi
‘u nostru stissu campusantu!

Cumpari Saggiu
Ma chi ddicìti, caru Cumpari Sciurtinu!
Nui semu diffirenti i chista!
A nostra vita non f’ù livata du focu
ma du tempu chi nni passòi
annannu lentu, lentu…ma i cursa!
Propriu iddu, fici i nui chiddu chi semu ora e pricisamenti:
Sanizzi Ossa ancora ‘ncuddati assèmi grazii a ‘na frisca murtuaria sipultura o puru Purbiri Siculari oramai scurdata
dall’òmini e da ddu stissu tempu chi continua a caminari
rittu p”a so’ strata!

Barbagallu Mackttòsci
Basta cusì, cumpagni i tutta… ‘na morti!
A malinconia ntall’ossa mi facistu vèniri cu sti discursi!
Pirchì non pinzamu inveci a diri grazii
A dda nostra Murtuaria Rigina Nira
pi tuttu chiddu chi nni dugna da trapassati.
P”a Luna chi “all’Alba” i tutti i Siri si jazza e nni rusbigghia.
P”u scuru sempri chiù niru
chi nni dugna annannu avanti a nuttata.
P”i cucchi e pi ll’autri aceddi comu a nnui sunnambuli chi nni mannatici a fàrici cumpagnia cu ddi beddi canti funirarii!
Pi non avìri chiù fami e chiù siti!
Pi non aviri chiù bisognu i travagghiari pi manciari o bìviri!
Pi non sèntiri chiù né cauddu e nè friddu!
Pi non pruvari o sèntiri chiù fami sbuca stomucu!
Pi….

Cumpari Sciarra
Basta cusì,Prufissuri Barbagallu MaKttòsci.
Basta cusì, ora!
stuppati st’elencu pi favuri!
U sapemu tutti ch”a vui non vi dispiacivu mòriri
a diffirenza i nui chi, inveci,ni piaciva campari.
Da Scuzzisi purusangu quali vui siti i patri e matri
sta GRATIS << VITA…I CAMPUSANTU >>!
da mortu…non vi sembra mancu veru…veru?

Barbagallu Mackttòsci
Caru Cumpari Sciarra!
Dati a Cèsiri chiddu chi è di Cèsiri
e dati a morti chiddu chi è d”a morti!
Avìti mai pinzatu chi tipu i pagamentu
ci putiriumu mai dari a chista
si ‘na nuttata si jazzirìa cu fucigghiuni stortu e
vulirìa havìri pagatu ‘u sirviziu siculari
murtuariu chi nni sta dandu?
Chi tipu i cumpenzu ci putirìumu mai dari a chista?
Pinzati poi a quantu ciatu stati risparmiannu
cuntinuannu a fari ‘u mortu, invece e… ringraziatila!

Cumpari Sciarra
Caru Barbagallu pi èssiri Scuzzisi…
mi sà chi sta vota avìti propriu raggiuni i vìnniri!
A fini di cunti sta Rigina Nira
si cuntenta “SULU” d’avìri a nostra
curta vita in cambiu d”a so’ longa è etenna
VITA…I CAMPUSANTU!

Barbagallu Makttòsci
Megghiu arruvari in ritardu chi mai…
caru Cumpari Sciarra!
Finalmenti capistu quant’è ranni
a caritatevuli misiricoddia
d”a MORTI!

Patri Ballitta
MaKttòsci, è megghiu mi nni stinnemu a dòrmiri tutti ora!
Si pristati attenzioni ‘o celu, ntra pocu sta briscennu
e ‘u suli vi putirìa spaccari
dda testa i craniu senza capiddi ch’avìti!

Barbagallu Makttòsci
Minchiuna, veru è.
Haviti raggiuni Patri Ballitta.
Vui, avennu ‘u cuppulicchiu nta testa,
non havìti stu pobblema ch’avèmu nui!

Patri Ballitta
Basta cusì, arrividecci a tutti e…a Cùrcarisi, ora!
Binidizioni a sta bedda cumpagnia murtuaria
e puru a tutti sti vivi chi ringraziamu
p”a ranni pacienza chi èbbiru i scutàrici…Arrividecci!