Sfratti, Baratti & Cuntratti
di
Alfio Bonanno
- Portinaio - Austinu Pappalardu
- Moglie del portinaio – Fina Missina
- Figlia del portinaio – Luisa Pappalardu
- Figlio – Paulinu Pappalardu
- Studentessa di musica – Rosalba D’Amico
- Studente fuori corso – Stefanu Rizzutu
- Vecchio – Zu’ Cola Magazù
- Vedova – Tirisina Caniglia
- Sarto - Fifiddu Lacagnina
- Postino – Micheli Santoru
- Guardia municipale – o Infermiere della USL
- Infermiere della USL
La scena è un cortile di condominio, al centro un arco con breve galleria che da
sulla strada, all’angolo sinistro dell’arco guardiola del portiere, all’angolo
interno porta della abitazione del portiere. Sul fondo a destra ingresso alla
casa di Fifiddu. A desta e a sinistra una porta sul lato in fondo e una finestra
sul lato vicino al proscenio. Dalla porta a sinistra entrano Rosalba e Tirisina
che si affaccia dalla finestra. Dalla porta di destra entrano Stefanu e Zu Cola
che si affaccia dalla finestra.
ATTO PRIMO
Scena I
(Micheli, Austinu)
(Scena vuota, entra il postino)
Micheli : Posta!!! Posta!!! (tra se e se) …e chi non c’è nuddu? Postaaa!! (tra
se) …e babbu iu ca mi pattu ch’e setti matinati… a genti dormi e iù mi levu a
vuci . Posta!
Austinu : (esce dalla porta della guardiola assonnato e in pigiama) Chi fu? Chi
fu? Chi scappau a focu qualche cosa?
Micheli : No... chi c’entra?
Austinu : C’è un tirrimotu, un maremotu, n’alluvioni?
Micheli : Ma quannu mai?
Austinu : E allura sti vuci chi su? Iù haiu un età... non è ca mi putiti ittari
‘nterra d’o lettu accussì all’impruvisa...
Micheli : Ossè mi scusa, ma lei d’o lettu si ietta e deci d’a matina? E si
,mintemu, iù vineva stamatina e sei, quann’è ca misi manu?
Austinu : Ca ‘nveci di ittarimi d’o lettu iù ci ittava na scarpa a lei ...
semplici...
Micheli : U rissi... bestia iù ca mi pattu ch’e setti matinati...
Austinu : U sta dicennu lei ... ma concordu perfettamenti!
Micheli : Supra i setti matinati?
Austinu : E sopratuttu supra zoccu dissi prima... ‘Nsumma chi vinni virdura o
aggiusta umbrelli lei?
Micheli : Ma chi n’o viri a divisa? Sugnu pustinu, u novu pustinu. Mi trasfireru
d’o paisi a cca e oggi è u primu ionnu di travagghiu... e boni accuminciamu ppi
daveru... si n’ancontru n’autra para comu a lei mi ni tornu o paisi e mi fazzu
tabbutaru!
Austinu : Tabbutaru? E picchì?
Micheli : Picchì i clienti d’e tabbutara non si lamentunu... stanu muti e sodi e
non si catamìanu...
Austinu : Pustinu dissi? E va beni... viremu sta posta.
Micheli : Currispunni lei ppi tuttu u palazzu?
Austinu : E si capisci! Lei facissi u cuntu ca havi davanti l’asu e u tri.
Qualsiasi cosa riguardi i condomini, iù Austinu u puttunaru ni currispunnu con
la mia persona, zoccu è ghiè... livannu si capisci, si c’è di spenniri soddi o
di siggiri coppa... ssi du cosi ognunu si fa i so, per il resto po lasciare
liberamente a mia ca a falli arrivari n’e manu di l’interessati è compitu miu...
Micheli : Comu dici vossia! (apre la borsa) Allura, accuminciamu: Nicola Magazù
Austinu : ...u zzu Cola Magazzù iddu s’abbilia e n’arridi chiù
Micheli : (guarda Austinu con intenzione) Stefano Rizzuto
Austinu : u tempu ha passatu e n’esami non l’ha datu
Micheli : Rosalba D’Amico
Austinu : idda sona e idda sa canta, soddi non n’havi e ‘ntantu s’avanta
Micheli : (già indisposto alle illazioni di Austinu) Caniglia Teresina
Austinu : si fici vecchia a signura Caniglia, e ancora cerca a cu si la piglia
Micheli : Arristau l’urtimu di struppiari... Filippo Lacagnina
Austinu : Fifiddu Lacagnina, si susi ogni matina, s’addanna e s’arrimina, e
nenti appoi cummina... Comu cci vaiu?
Micheli : ...troppu bbonu... non sapi chi si miritassi!
Austinu : Modestamenti a pparti sugnu unicu!
Micheli : ...e menu mali! Voddiri: n’o giru di trenta sacunni ci misi u pecchiru
a tuttu u palazzu! Ma l’inquilini nenti cci diciunu?
Austinu : E chi m’hana diri? Iddi quannu i sbentu s’addivettunu, è ppi ghiunta
qualche lira m’a iettunu...
Micheli : E chissu fu u primu acquistu di sta matina: u puttunaru cantastori...
Austinu : Bih! Mi fici un cumplimentu? E allura ci u ricambiu cu n’auti centu...
Micheli : Ma quali cumplimentu? Ca cca a na ‘mminzata, mi cuntau i ‘mbrogghi di
tutta a palazzata? (sorpresu lui stesso) ...e sta matina chi mi o pigghia?
Aiutamuni ... idda ca non quagghia...! (ancora più stupito) ...bah bah bah...
(uscendo) Arrivederci donn’Austinu
Austinu : Cettu! Ni viremu dumani ammatinu...
Micheli : daccoddu... parola di Micheli u pustinu... Ma allura veru malatia cca
misca iè!!!! (esce definitivamente)
Scena II
(Austinu, Paulinu, Fina, Luisa)
Austinu : (chiama verso l’interno della sua casa) Paulinu! Oh Paulinu!
Affacciti... Paulinu e rusbigghiti... nesci ca t’ha diri na cosa.
Paulinu : (entra da fuori e vede il padre che lo chiama, si ferma un po a
guardarlo e a fare controscena)
Austinu : (quasi arrabbiato) Ah chi fai non voi nesciri? Scummittemu ca si
ancora addummisciutu? Nesci subbitu ca se no trasu e ti iettu ‘nterra d’o lettu!
Paulinu : (mette le mani a coppa sulla bocca e parla come se la voce venisse da
lontano) ...e venimi a pigghiari si ci a fai...
Austinu : Oh mascaratu! A to patri accussì ci parri? Ora vegnu ddocu e ti dugnu
a raggiuni (fa per avviarsi all’interno)
Paulinu : ...ca si m’attrovi!
Austinu : Ora ti fazzu vidiri iù! (istintivamente si gira verso il figlio, come
non lo conoscesse gli fa) Ora ti ‘nsignu iù a rucazioni (si rigira per entrare,
poi si blocca e torna verso il figlio) ... ma tu cca si?
Paulinu : E unni ava a essiri?
Austinu : Non eri allitticatu? Ora ora haia parratu ccu ttia...
Paulinu : Papà! Havi d’e setti ca sugnu fora, o pigghiai u pani, passai d’a
nonna, hava iutu a scola, c’era sciopiru e tunnai a casa...
Austinu : Bravu, bravu me figghiu: si vidi ca pigghiasti di to patri! senti,
mentri ca si cca fammi un favuri.
Paulinu : Chi voi?
Austinu : I viri sti littri (e gliele porge) spattaccilli a ognunu a so, beddu
valenti...
Paulinu : (che si è letto nel frattempo i nomi) ma su tutti chiddi d’o palazzu,
giustu?
Austinu : eh...
Paulinu : E picchì m’ha fari furriari comu a stuppetturu? mettatilli ddocu e
manu manu ca passunu ci va dannu... no?
Austinu : E quantu si lagnusu! Ma si po sapiri di cu pigghiasti?
Paulinu : E chi sacciu? Ora ora non dicisti ca pigghiai di tia?
Austinu : Senti, aliotu, non sbagghiamu a parrari ca se no mi sciogghiu a
curria!
Paulinu : (prevenendo il padre scappa per fuori) ...attentu si ti cascunu i
causi...!
Austinu : ...si non fussi sicuru d’e fatti me, dicissi ca chistu non è figghiu
miu! Non havi nuddu rispettu ppi so patri
(mentre parla stanno rientrando da fuori Fina e Luisa)
Fina : ...e prima hava aviri un patri degnu di rispettu! Unni curreva to
figghiu?
Austinu : Curreva luntanu d’a currìa... e poi si po sapiri picchì quannu fa cosi
stotti è me figghiu e no nostu figghiu? a mia mi fa diri a testa ca si tu ca u
vizzìi...
Fina : N’accuminciari ccu ssa storia ca già haiu l’agghi di matina, ci manchi
sulu tu!
Austinu : (Alzando gli occhi al cielo) E sintemu chi ci pigghiau a me mugghieri
sta matina?
Luisa : Papà, ‘mpocu è cuppa me...
Fina : Ma chi centri tu a figghia? E’ u munnu ca furria mali!
Luisa : Stu misi è a terza vota ca vaiu a un culloquiu ppi travagghiari e ppa
terza vota non cunchiurii nenti
Fina : U capisci? Una crisci na figghia, si ‘mpigna macari i chiova d’o muru ppi
falla sturiari, si pigghia na bedda lauria e poi travagghiu non n’attrova mancu
a pavallu! Chi ti pari giustu?
Austinu : Hai raggiuni, ma i tempi su stritti ppi tutti...
Luisa : Appuntu mamma... pacenzia, voli diri ca mi fazzu dd’autru concorsu ppo
cumuni, macari ca non mi piacissi, ‘ntantu cci provu e poi viremu...
Austinu : D’altra parti non ci sugnu cca iù ca vi campu a tutti? Chi primura avi
a picciridda?
Fina : ... campa a tutti iddu... ora mi sfou ccu ttia! A cu campi tu? Si non
fussi iu e to figghia ca ti spurugghiamu tutti i facenni cca ‘nto palazzu ava a
viri almenu deci anni ca t’aunu licinziatu...
Austinu : ...ora... cca fai traggica... va beni, senti iù mi vo vestu, cca c’è a
posta man manu ca passunu i condomini ci a dati...
Luisa : Si si, trasemu, vuatri, posu a borsa e ci staiu iù per ora, accussì
sfantasiu un pocu...
(Austinu e Fina e Luisa entrano in casa)
Scena III
(Micheli, Stefanu Rosalba, Luisa)
Micheli : (entra nuovamente con una busta in mano) ...mi n’hava ristata una o
funnu d’a borsa... Agostino Pappalardo, chissu hava essiri u purtunaru
cantastorii... (a voce alta) Postaa! c’è qualcuno? O solitu nuddu c’è..
(Da fuori, subito dietro di lui, Stefano e Rosalba)
Stefanu : Allura chi dici, sabutu niscemu assemi?
Rosalba : ...ma chi sacciu...
Micheli : Scusati.. siti di cca vuatri?
Stefanu : Si, chi havi bisognu?
Micheli : (mentre parla con Stefano è catturato dallo sguardo di Rosalba che
ricambia ... scocca il colpo di fulmine) ...è ca siccomu antura purtai a posta e
m’hava scurdatu sta littra p’o Signor Pappalardu...
Stefanu : E a lassassi a mia, ci amettu cca ‘na purtunaria e poi ci dicu ca sa
pigghia...
Micheli : Grazie tati e arrivederci... (verso Rosalba con molta intensità)
...arrivederci... (esce)
Rosalba : (Altrettanto presa) ... arrivederci prestu...
Stefanu : (che intuisce la cosa) allura? Pi sabutu?
Rosalba : (non vuole essere scortese ma si capisce che la cosa non le interessa)
Ma u sai chi è? Veramenti avissi di sturiari, quantu prima haiu l’esami e ancora
non haia fattu nenti...
Stefanu : E vabbè... vadda a mia... quannu mai m’haia fattu problemi pi un
esami...
Rosalba : Si u sacciu... però quantu ti n’ha datu finu a ora?
Stefanu : ...mancu unu... ma non è ca ni fazzu na tragedia...
Rosalba : e tu hai a to patri ca proi ‘nsecutu... iù ca m’hai dari versu sula,
viri ca u pinseri mi veni... eccomu!
Luisa : (uscendo in fretta da casa) Ciau carusi. Me patri mi lassau a posta, va
dugnu?
Rosalba : Grazii Luisa, ci n’è ppi mia?
Luisa : Si cca è. Teni... E ci n’ha essiri una macari pi Stefanu...
Rosalba : (approfitta del momento) Benissimu, iù mi n’acchianu (sale per casa
sua)
Stefanu : ...aspetta... (fa come se volesse seguirla)
Luisa : (pronta lo frena) aspetta, aspetta tu... ca ti dugnu a to littra
Stefanu : (rassegnato) ah, si, a littra ... dammi ddocu e supra u bancuni ci n’è
una ppi to patri... Ora si ci misi macari u pustinu... a visti comu ci lucevunu
l’occhi...
Luisa : (perde tempo apposta) unni è.... unni è...? Stefanu...
Stefanu : Si?
Luisa : Iù sabutu libira sugnu... non sacciu unni iri...
Stefanu : ...e a quantu pari macari iù...
Luisa : (porgendogli la lettera) eh beh allura...
Fina : (da dentro) Luisaa!
Luisa : (indisposta) Chi c’è?
Fina : Arricogghiti ca sta vinennu u papà ‘nta purtuneria
Stefanu : (approfitta del momento prende la busta e va via) Ciau Luisa... appoi
ni parramu...
Luisa : (indispettita) Uffa! na vota tantu ca mi stava dannu cuntu..
Fina : Luisaa!
Luisa : (con gesto di stizza) Vegnu... vegnu...!
Scena IV
(Austinu, Zu Cola, Tirisina)
(esce da casa Austinu, incontra la figlia stizzita che gli sbatte le buste in
mano e va via, Austinu commenta a gesti)
Austinu : ...prego non ce di che... è chi ci desuru focu a cuda? Aih sti
carusi...
Zu Cola : (Esce dal portone di casa sua, con bastone e giornale sotto il
braccio, occhiali in punta al naso, ciabatte e vestaglia da camera) Salutamu don
Austinu, chi parra sulu? Ni lassassi fari a nuautri vecchi ssi cosi stranii...
Austinu : Zu Cola bona iurnata a lei. Ca certu ca parru sulu... fici du figghi:
a ranni e oramai mancu mi calcula, u nicu mi tratta peggiu d’un so cumpagnu di
scola... E me tempi...
Zu Cola : Era u stissu! Sulu ca tannu si sbagghiavi to patri ti ni dava na
passata e tu ti stavi mutu... munnu ha statu e munnu è...
Austinu : Ma chi ci pari giustu ca un patri non cunta nenti intra a so casa?
Zu Cola : Dimmi na cosa: quannu finisti i scoli medii è veru ca to patri ti
vuleva mannari a sturiari ppi prufissuri?
Austinu : Ca iddu s’hava misu ‘nta testa...
Zu Cola : Ha vistu? Mancu tu u scutavi a to patri...
Austinu : Ma chi centra...? Era ca iù di scola non ni mangiava...
Zu Cola : ...e di travagghiu mancu... m’arriordu ca a bonanima ti vuleva mannari
a meccanicu e tu un ghiornu ti duleva a panza, un ghiornu ti duleva u pedi fina
ca appoi facisti sempri sacunnu a to testa...
Austinu : Zu Cola: mizzica chi memoria!
Zu Cola : E quannu dicidisti ca t’hava maritari a Fina?
Austinu : (ricordando) ...mizzica li storii cu me matri...!
Zu Cola : Haiu ragiuni allura a diri ca munnu ha statu e munnu è?
Austinu : Ma chi sacciu... sacciu ca unu vulissi campari arrizzittatu e ‘nveci
ci n’è sempri una nova!
Zu Cola : E parri tu ca si carusu! Pensa pensa iù ca sittant’anni i fici e
ancora haia cummattiri ccu dda sciòllira...
Austinu : Cu ccu ci l’havi, zu Cola?
Zu Cola : Ora tu fazzu a vidiri: quantu havi ca sugnu cca? Tri minuti? Talia!
(conta con le dita e infini senza guardare indica la finestra di Tirisina)
Una... dui e tri...
Tirisina : (sincronicamente al tre apre la finestra e come fosse un caso:) Oh..,
chi cumminazioni! Dissi: ora m’affacciu... e trovu a lei... chi si dici signor
Magazù?
Austinu : Bella iurnata donna Tirisina, ah?
Tirisina : (asciutta) Non sta parrannu ccu lei... comunqui bongiornu ( di nuovo
con intenzione a Cola) Allura?
Zu Cola : (sarcastico) Cinquanta minuti... erunu sissanta ma ppi spicciarini
prima i purtaru a cinquanta... Dici ca accussi (indicando Tirisina) chiddi ca
non hanu nenti chi fari u tempu ci passa prima!
Tirisina : E pichissu mi piaci lei: picchì è accussì spiritusu... u sapi macari
iù ancora haiu bonu spiritu...
Zu Cola : Futtunata! Accussì quannu s’ha fari i gnizioni risparmia supra i
spisi...
Austinu : Ma forsi donna Tirisina voli diri ca ancora si senti di bon’animu ...
Zu Cola : Attìa! Cu cu iochi tu? Si ti mittisti daccordu ca vecchia ‘ncripita mi
ni staiui iennu ppi subbitu!
Austinu : No no, chi centra? Diceva accussì ppi diri...
Zu Cola : A rapisti a vucca? Ora chiudila ca se no ti trasunu i muschi! U capii,
va mi ni sta iennu! (si avvia per casa)
Austinu : Aspittassi! Prima ca si ni va si pigghiassi a posta.
Tirisina : Posta? Ci n’è ppi mia? N’attimu ca nesciu (chiude la finestra per
uscire di casa)
Zu Cola : Scunchiurutu! Ci pruisti u cuteddu e chidda ora mi scanna... dammi ssa
littra, ca mi n’haia ghiri di cursa...
Austinu : (intenzionalmente perde tempo) Subbitu, subbitu... ma unni iè? Si a
visti ora ora...
Zu Cola : (strappa le lettere di mano a Austinu) dammi ddocu ca tempu non ci
n’è... chidda curri e iù sugnu cco vastuni... (trova la sua lettera, ma mentre
restituisce le altre ...)
Tirisina : (esce impremurata dal portoncino) Eccumi cca! Allura c’è nenti ppi
mia? (si dirige verso Cola)
Zu Cola : (prontamente spiana il bastone per trattenerla) Altolà ppi lei iù non
haiu nenti! e manteniamo la distanza di sicurezza...
Austinu : Iù ci l’haiu a posta, donna Tirisina...
Tirisina : Lei non si ‘ntricassi na l’affari di famigghia!
Zu Cola : (correndo per casa zoppicante) Ma quali famigghia? Chi s’ha misu ‘nta
testa chissa ddocu? (si rigira puntando il bastone) Fermi o sparu! Non facissi
chiù mancu un passu versu di mia ca se no chiamu i vaddia! (scompare in casa)
Tirisina : (stizzita) ...mi scappasti... ma o passu t’aspettu!
Austinu : ...allura chi fa, sa pigghia sta posta?
Tirisina : Lei ci cuppa! A posta... e fozza mi rassi ssa camurrìa e si livassi
d’e pedi! Si erumu suli ... ma tempu passa...
Austinu : Avanti si cunuttassi... d’altra parti a so età...
Tirisina : Chi ci vulissi diri a me età? Ah? Pinsassi ppi lei ca pari u duppiu
de so anni... Iu modestamenti m’ammantegnu frisca comu na rosa...
Austinu : M’ha scusari si sbagghiai a parrari... Tinissi a busta...
Tirisina : ...si a busta...a idda stava pinsannu... mah! mi rassi ddocu (la
prende) ...basta! Mi vo fazzu na passiata ca accussì sbarìu un pocu...
Austinu : Giustu, donna Tirisina... bon passeggiu
Tirisina : Grazii tanti... (dopo qualche passo si gira e apostrofa Austinu)
...appattatu! (esce nervosa verso fuori)
Scena V
(Austinu, Zu Cola, Rosalba)
Austinu : (assicurato che Tirisina è uscita chiama alla porta di Cola) Zu
Cola... oh Zu Cola...! Po nesciri ca si nni ìu.
Zu Cola : (da dentro) Non mi fidu... non è ca t’appattasti ccu idda? Viri ca non
pozzu curriri.
Austinu : E chi bisognu c’è di curriri? Nuddu c’è. Ossia affaccia ca ci haia
addumannari un favuri.
Zu Cola : (mostra cauto la testa prima di uscire) Sicuri semu averu? Non è
ammucciata arreri a cantunera...?
Austinu : Tranquillu Zu Cola. Vinissi cca. Ci u pozzu addumannari un favuri?
Zu Cola : E sintemu, chi hai bisognu?
Austinu : Haiu bisognu ca siccomu i me figghi m’abbannunaru si ci dava un occhiu
a purtunaria quantu trasu un attimu a casa e tornu subbitu... po essiri?
Zu Cola : Avanti, beddu valenti, però spicciti ca si sentu macari u ciauru di
luntanu di dda màzzira iù lassu a postazioni e mi ni scappu... non haiu
‘ntinzioni di virilla in azioni...
Austinu : Stassi tranquillu ca è cosa di un minutu, a signura Tirisina partìu
talmenti ‘nfuriata ca prima ca cci svarìa almenu passa na menz’urata, iù vaiu e
tornu...
Zu Cola : Avanti va’... cca sugnu ca aspettu a ttìa, non t’addumisciri ca a
iurnata squagghiau...
Austinu : Vado, l’ammazzo e torno... (entra in casa)
Zu Cola : ...Ma vadda ch’è bella oggi! Voli diri non sugnu patruni di affacciari
u naso fora a porta ca ppi subbitu haia veniri attaccatu a tradimentu d’a
vecchia, costretto a ‘mmucciarimi comu si fussi colpevoli... e di chi? Ca sugnu
vecchiu e tranquillu? E sacunnu idda iù avissa a perdiri a tranquillità appressu
a na vecchia framelica? Ma sbagghiau strata e purticatu! ( a questo punto Cola
deve trovarsi presso la porta di sinistra ma con lo sguardo rivolto al
pubblico.)
Rosalba : (appena prima di uscire di casa si schiarisce la voce)
Zu Cola : (credendo che sia Tirisina scappa a nascondersi all’angolo della
portineria) Tradimentu! Tradimentu! A vecchia era intra e iù no sapeva!
Tradimentu!
Rosalba : Quali vecchia? Unni a vista a vecchia? Chi ci viri a pallini, Zu Cola?
U sacciu ca non haiu chiù chinnicianni... ma vecchia...! ...e poi picchì
s’ammuccia? Chi fu?
Zu Cola : Fatti viriri bona ‘nta facci... non si dda mavara travistuta di carusa
averu?... non c’è di fidarisi
Rosalba : Mavara? ...ma chi sta dannu i nummira? Avanti stassi tranquillu e mi
cunta chi succidìu.
Zu Cola : Succidìu ca dda iatta arraggiata d’a signura Canigghia si misi ‘nta
testa ca nonostanti havi un pedi ‘nta fossa vulissi ca facemu a finta ca semu du
carusiddi e ni maritassimu...
Rosalba : E chi voli: il cuore è sempre giovane...
Zu Cola : (con un balzo all’indietro)...e chi t’appattasti ccu idda? Dimmillu,
ca si t’alleasti co nemicu pigghiu subbitu rimediu
Rosalba : Tranquillu Zu Cola, no diceva accussì ppi diri... ppi certi cosi non
ci n’è eta...
Zu Cola : Chissu u diciti vuatri fimmini, picchì suli ‘nta paci non ci sapiti
stari, ma la verità è un autra: macari ca fussi ca u cori non invecchia, però
invecchia u ficatu, invecchia u prummuni, invecchianu l’ossa e invecchia u
ciriveddu... e ppi ogni cosa c’è un età e pi mia passau u tempu di pinsari a
puisia... ora m’ha parrari di prissioni, di diabeti, di pinsioni e di
televisioni... chissi su i me passatempi e non ni vogghiu autri!
Rosalba : E però mi dicissi a virità... non è ca c’è tanta allegria a viviri di
ssa manera...
Zu Cola : Ma non ci sunu mancu tanti pinseri... l’haia passatu i me cosi, e
sugnu cuntentu di chiddu ca haia fattu... ma ora vogghiu stari ‘nta paci,
gudirimi sti ultimi anni e arrivari o iornu ca chiuru l’occhi senza autri
preoccupazioni...
Rosalba : E macari lei havi raggiuni... però a me mi pari ca i preoccupazioni
non finisciunu mai...
Zu Cola : Uhmm ... ti capitau ocche cosa... si dici accussì di sicuru hai
occhecosa ca ti fa stari supra i spini... sbagghiu?
Rosalba : ...e non sbaghia no... (tirando fuori la lettera ricevuta) u viri?
Chisti su i me problemi...
Zu Cola : N’o capisciu... non vai bona ‘nte studii... chi vo’ diri?
Rosalba : I studii? No grazi a Diu tutto a postu, poi iù studiu musica, mi
piaci, sugnu brava... no u problema su i soddi. Me patri non è riccu e ddu
tanticchia ca havi ma duna a mmia, l’università ‘nta qualche cosa n’aiuta ma è
sempri picca, i studii costunu, a casa costa, i viaggi costunu e iù non sacciu
unni arricurriri...
Zu Cola : Ah... capisciu... e certu si non ci arrivi arrisichi di non completari
e non aviri a lauria..
Rosalba : Diminiscansa! Dopu tuttu chiddu ca ha fattu me patri... e cu l’avissi
a facci? Ca ora viremu qualche cosa mi l’haia ‘nvintari... d’altra parti oramai
mi manca picca... videmu...
Scena VI
(Zu Cola, Rosalba, Fifiddu)
Zu Cola : Chi ti pozzu diri? Si pussidissi qualche cosa t’assicuru ca t’aiutassi
iu stissu... ma ddi quattru sordi di pinsioni a si e no m’abbastunu p’arivari a
fini u misi... e non vulissuru spuntari malatii...
Rosalba : Grazii Zu Cola, ma macari vulennu non putissi apprufittari iu di
lei... ci dicu grazii p’o pinseri ma chissa è na cosa ca mi l’haia spirugghiari
iù... e ppoi comu si dici? “A spiranza è l’ultima a moriri...”
Zu Cola : ...certu! Picchì prima muremu nuatri! ... e l’ultima mori a
spiranza....
Fifiddu : (è un sarto di moda e veste lievemente stravagante, si atteggia in
maniera affettata ma non esageratamente effeminata, in sostanza deve lasciare il
dubbio in chi lo vede se è un “classico” disegnatore di moda o se i suoi siano
modi un po’ fuori dalla righe ma tutto sommato “normali”)
(nel frattempo è entrato e fa in tempo a sentire l’ultima battuta) ...ppi fauri
non parramu di moriri ca già mi sentu menzu mortu... si continu adi ssa manera
fazzu ocche (pausa)... pazzia
Zu Cola : (con un sorrisetto, Cola è uno di quelli che considera Fifiddu un tipo
“leggerino”) Mi scusassi don Fifiddu... non vuleva affenniri la sua
sensibilità...ca cca tutti a canuscemu
Fifiddu : Ah si? Tutti a canusciti? A me mi pari ca tutti m’arriditi arreri i
spaddi... e ‘nveci non sapiti i tragedii ca passa un omu
Zu Cola : ...e specialmenti un (sottolineandolo) omu della sua sensibilità...
Fifiddu : Zu Cola, iù ancora non haia caputu si lei mi cumprenni o mi
strampenni... in tutti e dui i casi ci dicu ca si: un omu comu a mia havi una
sensibilità spiciali e davanti a certi problemi (pausa) m’abbaruu
Rosalba : Ma di chi problemi stamu parrannu don Fifiddu?
Fifiddu : Chi problemi? Prima di tuttu soldi! I suldazzi maliditti ca fannu
girari u munnu... e poi a malagenti, ca ‘nveci di taliari u valori d’i cosi ca
fazzu talia a mia e mi buffunia
Rosalba : Si spiegassi megghiu...
Fifiddu : E mi spiegu megghiu... accussì mi sfogu un pocu... Prima di tuttu
debiti, debiti supra debiti... spisi ca aumentunu e soddi ca non ni trasunu e
già chissu m’abbasta ppi farimi passari a valia...
Zu Cola : ...lei ca valìa n’hava assai...
Rosalba : (redarguendolo) ...Zu Cola...!
Fifiddu : No, no lassulu parrari, a figghia, u vidi? Chissu è l’autru problema
ca haiu iù... A genti gnuranti e malasuttata..
Zu Cola : (fa per insorgere ma Fifiddu lo blocca)
Fifiddu : ...non dicu ppi lei... ma accussì in generali... lei ammenzu di
l’autri...
Zu Cola : (fa nuovamente per reagire)
Rosalba : (in silenzio lo ferma)
Fifiddu : (continuando sopra la controscena dei due) Dicevu a genti maligna e
insensibili si applica supra stu modu ca haiu di parrari e di moviri i manu pi
sfuttirimi e non fa casu o travagghiu ca fazzu, quasi ca un vistitu è bonu o
tintu a secunnu di cu u fa e non a secunnu di comu è fattu...
Rosalba : Diciamu ca un problema si tira all’autru...
Fifiddu : Brava a signurina! Brava! Accussì è! Iù sacciu di fari bellissimi
modelli ma non ni vinnu picchì a genti talia no o vistitu ma o custureri... no
tempu mi lìnchiu di debiti e diventa na catina ca non si po’ mai spizzari...
Zu Cola : (fattosi più serio) ...ragiuni havi in effetti... accussì lei si po’
spaccari di travagghiu ma sempri un stissu è a puntu di partenza...
Rosalba :E comu si ni nesci di centu missi?
Fifiddu : Eh figghia chissi sunu i me peni... notti e ghiornu mi macinu ppi
truvari na soluzioni... iù du problemi haiu... ma pi unu non ci pozzu fari
nenti, ne mi pozzu cangiari a natura... ne ci pozzu cangiari a testa a tuttu u
munnu... ma ppi n’autru versu però si putissi...
Zu Cola : Chi senti a diri?
Fifiddu : Sentu a diri ca certi mentalità stritti esistunu sulu cca nno nostru
paisi ma fora nuddu ci badassi si parru finu o pisanti e si quannu caminu fazzu
i passi stritti o si caminu chi cosci lagghi comu e caubboy...
Rosalba : Quindi vulissi diri...
Fifiddu : Quindi vulissi diri ca si ci a fazzu a purtari i me vistiti fora di
cca, e ad aviri qualcunu ca talia no a don Fifiddu ma e modelli din Fifiddu
sugnu sicuru ca mi mettu di novu additta ... diversamenti sugnu arruvinatu!
Scena VII
(Zu Cola, Rosalba, Fifiddu, Austinu)
Austinu : (esce da casa sua e si immette nel discorso) Zu Cola m’ha scusari
s’haia arritardatu...
Zu Cola : (sarcastico) ...chi sacciu tu sempri m’ha parsu un pocu arritardatu...
Austinu : E vabbè ... s’affinnìu picchi stesi chiossai d’o previstu...
Zu Cola : Niscisti dicennu: vado, l’ammazzo e torno.... ma ddocu facisti na
stragi... quantu n’ammazzasti?
Austinu : Zu Cola ... chiedo scupa...
Zu Cola : Austinu... o fatti scriviri!
Austinu : Ma vidu ca avemu cca il nostro famoso stilista don Fifiddu... chi si
dici? (imitando la camminata di Fifiddu) si sfila? ah? si sfila?...
Rosalba : Donn’Austinu non ci tuccassi unni ci doli... ora ora hama parratu ca u
signor Fifiddu sta passannu un malu mumentu...
Austinu : Ah... Mi scusassi don Fifiddu... a propositu (prendendola dalla
guardiola) cca c’è na littra ppi lei...
Fifiddu : Littra?... già m’u sentu... mali notizi... (la apre, legge, si
trasforma in volto) Eccu eccu u sapeva! Avvisi di pagamentu! Ma quantu sugnu
sfuttunatu! (si avvia con andatura da melodramma verso casa) Vi prego ...
lasciatemi solo col mio dolore... ormai il sole della speranza non sorgerà più
su questa esistenza martoriata.... (via)
Austinu : Matri chi tiatru!
Rosalba : E mischineddu ... non sulu i cosi ca passa...
Zu Cola : Vulissi vidiri attia si ti trovi n’e so situazioni...
Austinu : Zu Cola... ne so situazioni iù non mi ci pozzu truvari...
Rosalba : E comu si po’ diri?
Austinu : Ma nella vita ci voli capacità... ci voli ficatu... ci voli
curaggiu... no comu a iddu ca rapi na littra e subbitu fa na tragedia greca...
Zu Cola : Ma chi centra? Si ci arrivau na mala notizia...
Austinu : Ma nella vita ci vuole personalità... unni è a me littra? (la va a
prendere, platealmente la apre, sorridente e sicuro, la legge... strabuzza gli
occhi... comincia a piagnucolare... la indica a gesti... piange spudorataente e
sviene )
Rosalba : (mentre cerca di rianimarlo) Aiutu! Signora Fina! Vinissa....!
Fina : (accorre preoccupata) Chi fu? chi fu?
Luisa : Papà... Chi hai?...
Zu Cola : (commentando col gesto della mano) Giustu dici iddu: Ci voli
curaggiu....
(si chiude il sipario)
Fine primo atto
ATTO SECONDO
Scena I
(Austinu, Fina, Luisa, Paulinu)
Austinu : (è seduto su una sedia sotto al guardiola) Si ni ieru?
Fina : Si, si... ci dissi di non t’accupari. Tu chiuttostu comu si?
Austinu : Mortu!
Luisa : Papà non ni fari preoccupari. Cascasti ‘nterra comu un piru cottu...
Avevi na facci ca para ca hava vistu a morti!
Austinu : E u po diri forti!
Fina : Ni dissiru ca liggisti na littra e poi ti pigghiaru i lissi...
Austinu : Ma u sapiti chi c’è scrittu? Unn’è? Puttatimmilla.
Luisa : Cca è, a pigghiai iù... ma allura è curpa di idda?
Austinu : Dammi ddocu... oramai u dannu fu fattu, dammi e ascutati: Gentile
signor Pappalardo fussi iù... nelle more di avviare una ristrutturazione dello
stabile fussi u palazzu... la informaiamo che entro lo scadere di giorno 12
corrente mese fussi dumani... cominceremo la ristrutturazione dell’immobile
della portineria (quasi piangendo) fussi a nostra casa...! la preghiamo pertanto
di provvedere altrimenti per i prossimi due mesi al termine dei quali speriamo
di poterle restituire l’immobile nella sua integrità sempre riservandoci di
ritardare di ulteriori mesi uno la consegna qualora si presentassero difficoltà
(disperato) fussi ca ppi dui forsi tri misi a pattiri di dumani semu senza
casa...
Luisa : Ma comu accussì di un ghiornu all’autru?
Fina : Senza dari u tempu di circari n’autra casa, di cursa a cursa...?
Luisa : tempu n’attimu ni finìu peggiu d’e zinghiri?
Fina : ...ma accussì si fa?
Austinu : u capistuvu allura picchì mi pigghiau un corpu?
Fina : Ma dicu nenti si po’ fari?
Luisa : O parramu cco capu condominu, facemu na riunioni...
Austinu : Ma tu chi dici ca scrivunu na littra di chista senza ca prima non si
‘nfurmaunu? Si capisci ca ora vaiu a prutistari e circamu di nisciranninni... ma
‘ntantu dumani arrivunu i muraturi e nuatri hama essiri fora e si dda littra
havi ragiuni ppi tri misi semu ammenzu a na strada!
Fina : Basta! ‘Ntantu organizzamuni. Nall’immediatu ocche cosa l’hama fari... a
propositu... unni è Paulinu? Tuttu stu catuniu e iddu mancu s’ha scumudatu...
Pauliinuu!
Paulinu : (da fuori, in strada) Chi c’è?
Fina : Arricogghiti ca ci su cosi importanti!
Paulinu : (Entra tranquillo da fuori) Cca sugnu chi succidìu?
Austinu : Arrivau... friscu comu un quartu di pollu!
Fina : Ma si po’ sapiri unn’eri?
Paulinu : ...cca avanti na strata, stava iucannu ch’e me cumpagni
Austinu : E ioca... iddu ioca... a casa si ni va a catafasciu e iddu ioca... voi
sapiri chi succidìu? Teh, leggi cca... accussì ti rapi a mirudda!
Paulinu : (prende in mano la lettera, da una rapida lettura e la restituisce al
padre) ... eh beh? Chi c’è di traggicu?
Austinu : Comu chi c’è di tragicu?
Fina : Ma n’o capisci?
Luisa : Sempri ‘mpicciriddu si!
Paulinu : A liggii a littra ma ppi mia non c’è nenti di accussì cumplicatu...
Austinu : Vadda statti mutu ca se no ti pistu comu a racina!
Paulinu : Ma...
Austinu : Nenti “ma”...!
Fina : Giustu dici to patri! E non fari u babbu!
Paulinu : (come rassegnato ma più che altro disinteressato) ...e vabbeni... non
parru chiù... comu diciti vuatri...
Luisa : Videmu chiuttostu comu ni cumminamu a partiri di dumani ...
Scena II
(Austinu, Fina, Luisa, Paulinu)
Austinu : Sicuru! Videmu comu n’addifinnemu per ora e poi si vidi. Dunque la
situazioni è chista: nuatri semu ammenzu na strada e prima ca tunnamo a nostra
casa ponu passari macari tri misi... ‘nta sti tri misi unni ni ni iemu?
Luisa : Pattemu tutti o cuntinenti! Non semu ne i primi ne l’ultimi
Austinu : Certu! E u travagghiu? si mi ni vaiu macari d’a purtinaria cu mu dici
ca u trovu ‘ntravagghiu o cuntinenti... e dopo tri misi tornu cca e ci dicu ca
vogghiu essiri pigghiatu di novu? non si po’ fari.
Fina : Ci dicemu e condomini ca siccomu non avemu a casa ni dununu a differenza
oppuri ni trovunu nautra casa ppi tri misi...
Austinu : Chissa già è chiù megghiu... ma comunqui na casa non è ca si trova di
un ghiornu all’autru... e si ni dununu i sordi chi fa ni ni iemu all’arbergu?
Accussì ch’i sordi di un misi stamu quattru iorna e poi semu di novu fora...
Paulinu : Ni cuccamu n’e casi d’e condomini... Luisa ccu Rosalba, a mamma cca
Signura Tirisina, iù ccu Stefanu e u papà ccu Fifiddu..
Austinu : Auh! Ma ciriveddu ca havi me figghiu...! Fina qualche vota, mi
dipsiaci ppi tia, ma hama fari l’analisi do DNA... chissu non po’ essiri figghiu
miu... è troppu scunchiurutu... Perciò? ni ni iemu e casi d l’autri? Averu? E a
mia no ccu Zu Cola, mi vo isti a cuccari per giunta ccu Fifiddu!!! (gridando)
puttatimi a ssu picciriddu cca ca fazzu peggiu d’o conti Ugulinu... M’u mangiu
vivu!!!
Luisa : Papà.. chi voi ca ti dicu? Mi ni vaiu iù a travagghiari e ni pavamu
daveru l’albergu...
Fina : Ma si finu a stamatina hama circatu travagghiu e non si nni trova mancu a
pisu d’oru? Nenti La soluzioni è chidda ca dicu iù... Iddi ni ni mannunu fora? E
iddi ni trovunu a casa..
Austinu : ...si ... ma n’o frattempu? Ni nni iemu sutta l’archi da marina?
Paulinu : Ni circamu na roulotte...
Austinu : Tu mutu! Figghiu persu!
Luisa : E inveci no, papà... na vota tantu Paulinu dissi na cosa giusta... na
roulotte si trova facilmenti ora ca è ‘nmernu e pi ‘npocu di iorna po ghiri bona
e no frattempu i condomini ni dununu i sordi e ni truvamu na casa...
Austinu : E beh... dittu accussì u discursu fila... si putissi fari
Fina : E allura non ci pirdemu tempu! Austinu tu o cerca ssa roulotte e nuatri
accuminciamu a ‘mpacchittari i cosi d’a casa, ca se no arrivunu l’operai e
havemu ancora tutti cosi ammenzu a casa... Luisa, amuninni mintemu manu...
(Fina e Luisa entrano in casa)
Paulinu : Però iù ancora non capisciu picchì tutta sta cunfusioni.
Austinu : (mordendosi la mano) Accura sai? Vidi ca piddaveru ti muzzicu!
Possibili ca a to famigghia passa i guai di lu ‘nfernu e tu si sempri accussì
friscu e pulitu? Vatinni di cca e va a iuta a to matri.... forza di cursa...!
(Paulinu scappa in casa inseguito brevemente dal padre)
Scena III
(Austinu, Zu Cola)
Austinu : Me mugghieri è na santa... a mia quannu mi fazzu i capiddi u pettini
non mi ‘mpingi... ma chistu non è figghiu me!
Zu Cola : (uscendo da casa sua) Campu libbiru?
Austinu : Niscissi tranquillu ca iù sulu ci sugnu.
Zu Cola : A quali tranquillu? Fina ca c’è dda vipira in giru non c’è nenti di
stari tranquillu! Vuleva fari na vicchiania tranquilla e inveci viri chi mi ni
vinni!
Austinu : A cc’avissa a diri allura iù? Si sapissi na chi traficu mi truvai da
un mumentu all’autru!
Zu Cola : Mai chiù rossu di chiddu ca haiu iù... ssa vicchiazza!
Austinu : Zu Cola, mi pirmittissi di diri ca u me traficu è assai chiù rossu do
so....
Zu Cola : Mi cunsintissi di non essiri d’accordu. U me problema è enormi!
Austinu : E u miu è quantu ‘mpalazzu...
Zu Cola : E u miu è quantu ‘mpaisi...
Austinu : U miu è quantu na muntagna...
Zu Cola : E u miu è quantu tuttu u munnu...
Austinu : U miu... (viene interrotto bruscamente da Cola)
Zu Cola : ‘Nsumma! Basta! Chi ni stamu sciarriannu a cu u problema ci l’havi
chiù grossu? Ppi mia è ‘nfastidiu ssa vicchiazza arrappata e di zzoccu ci
succedi a lei, scusannu a libertà ca mi pigghiu, non mi ni frega menu di nenti!
Austinu : E u capisciu zzoccu voli diri... ma p’o stissu motivu a mia m’abbamba
u miu di problema... u voli sapiri comu mi finìu?
Zu Cola : Sintemu.
Austinu : Mi finìu poviru e pazzu! Intra dumani a mmatina haia lassari a casa e
prima di tri misi non ci pozzu trasiri, ‘nta stu mentri u condominiu mi continua
a dari a misata si vegnu a fari u puttunaru, ma non sacciu iù e a me famigghia
unnni hama ghiri a stari... Na casa in affittu si trova ‘ntempu nenti? E ppi tri
misi suli na casa cu ma duna?... sugnu ‘nta un mari di cunfusioni!
Zu Cola : E tuttu chissu c’era scrittu ‘nta littra?
Austinu : Presisamenti!
Zu Cola : Ora u capisciu picchi acchiummau ‘nterra comu un piru cottu...
Austinu : ... ‘nca vulissi vidiri a lei... apri na littra e ci casca u munnu di
‘ncoddu... autru ca sveniri... mi veni di chianciri..
Zu Cola : A propositu di littri e u sai ca a mia ancora mancu l’haia liggiutu?
Mi misi appressu a ttia e mu scurdai.
Austinu : iù ci cunsigghiassi di mancu rapilla... di tuti chiddi ca arrivaru
n’haia vistu rapiri tri e tutti e tri c’erunu mali nutizii
Zu Cola : Avanti... ora addivintamu superstiziusi... Aspetta ca tantu l’haiu
ancora n’a sacchetta... (apre la lettera, legge e comincia a infuriarsi...)
Austinu : U vidi? Ci l’hava dittu iù...
Zu Cola : Ma chi...? Chi capisti? Senti cca: Littera anorma di Sant’Antonio. Ora
che hai arricivuto sta littera, arrisichi la malidizione e pecciò ora ne devi
scrivere altre mille e trecento e spedirle a mille e trecento cristiane che
conosci o non conosci ca masennò ti andranno tutte cose male, la pinsione non ti
arriva chiù, ti buttano fuori dalla casa, ti viene un putuferio di malatie e
perfino si rompe il bastone e caschi longo longo sul basolato, nessuno ti vede e
una machina ti passa di ‘ncollo. Appoi dopo circa menz’ora che stai la e i cani
e i iatti ti mozzicano, passa il camio della munnizza ti arricoglie e ti butta
via che nessuno più sa dove ti hanno andato a vurricare.
Però c’è anche una soluzione facile facile, senza scrivere manco una littra.
Trova nel vicinato una bella signora della tua età, sola e desiderosa di
matrimonio, che al cento per cento si ti guardi bene anche dentro il tuo palazzo
una c’è di sicuro (e non andare nei palazzi degli altri che se no ne trovi una
sbagghiata e abbiamo fatto la minestra per i gatti...) Vedi la signora che
desiderio ti esprime e accontentala, così la maledizione se ne va e ti
arrisparmi macare i soldi delle buste e dei francobolli.
P.S. e pure ti risparmi i soldi delle penne bic che per mille e trecento lettere
ce ne volono un pacco sano.
...U capisci?
Austinu : (sorridendo sotto i baffi) ... e ... c’avissa a capiri...?
Zu Cola : E non fari u fissa a pagamentu! Ca u capisti macari tu di unni arriva
sta littra! Vecchia arripudduta... mancu sapi scriviri in italianu...
Austinu : E vabbeni... in funnu in funnu almenu po essiri cuntentu ca a littra
non ci purtau mali notizi.
Zu Cola : Comu? E si non sunu mali notizi chissi...!
Austinu : Non facemu ca ci cridi a malidizioni?
Zu Cola : Ca quali malidizioni ... chi ci pigghiassi ‘nta l’ossa a idda e
quant’è ‘ncavigghiata! Ma no capisci chi voli diri? A vera malidizioni è ca ssa
carcarazza fatta a forma di vecchia non s’ha rassegnatu... non l’ha caputu ca
m’ha lassari ‘nta paci...
Austinu : Vabbè... però arraggiunassi... a littra arrivau oggi ma almenu l’appa
spidiri na para di iorna fa... oggi arraggiunastuvu, ma no tempu a littra era
partuta...
Zu Cola : Idda ! Idda è partuta! E vulissi fari partiri macari a mmia! Ma ci a
conzu iù a ‘nsalata! Appena arriva...
Scena IV
(Tirisina, Zu Cola, Austinu)
Tirisina : (rientra da fuori e si appoggia a un ombrello come fosse un bastone,
nel camminare si sente forte il rumore)
Austinu : (dando un occhiata veloce all’ingresso) Cca è.. idda c’è!
Zu Cola : E ora ci a paru iù a trappula!
Tirisina : E bongiornu a tutti e dui... iù attendo delle scuse!
Zu Cola : (insolitamente gentile) E si capisce! Tante scuse per come l’ho
trattata andurazza, signora Tirisina...
Austinu : (a gesti interroga Zu Cola)
Zu Cola : (a gesti risponde di lasciare fare)
Tirisina : (non convinta del repentino cambiamento) ... ma ... prima mi tratta
accuddì mali... e ora m’addumanna scusa?
Zu Cola : ...e chi voli ...errari u manu est...
Tirisina : (rabbonita) e già errare umanun est... perseverare...
Zu Cola : ...ovest..!
Tirisina : Vabbè capisci ca di latinu non ni sapi, ma sugnu cuntenta ca u trovu
chiù civili... ma stu cangiamentu?
Zu Cola : (mostrando la lettera) ...u sapi alli voti unu ricivi un bonu
cunsigghiu... e ...
Tirisina : (mostrando la sua lettera) ... ma chi coincidenza...
Austinu : (sbotta a ridere tra se e per non rovinare la parte a Zu Cola va via
in casa) Chiedo scusa... capiscu ca sugnu di troppu... arrivederci a tutti e dui
Zu Cola : (prima che esca, in un orecchio ad Austinu) A capisti la ‘nfamiuna? Si
ni scrissi macari una idda ppi farimi cascari ‘nta riti... vai vai ca ci pensu
iù.
Tirisina : Chi ci aviti tutti e dui?
Zu Cola : Nenti ... ci dissi ca si ni va e ni lassa parrari...
Tirisina : (speranzosa) Si... megghiu è... u sapi ‘nta me littra c’era scrittu
ca si non vogghiu aviri guai rossi haia pigghiari amicizia cu unu ca non havi
disideriu di maritarisi e farici cangiari idea... e dopo esaudiri un desideriu
di iddu...
Zu Cola : Ma chi cumminazioni (al pubblico) chi s’ha sturiau bona! ( di nuovo a
Tirisina) ...e ‘nta me c’è di circari unni è ghiè a una ca si voli maritari...
Tirisina : ...unni è ghiè... sicuru...? ... e però non c’è bisognu ca lei cerca
troppu luntanu...
Zu Cola : ... veru! U sapi chi mi fici pinsari? Ca a littra diceva di circari
intra o me palazzu...
Tirisina ... ah eccu...
Zu Cola : Comu dici?
Tirisina : ... dicu eccu... e ccu l’hava diri na cumminazioni di chissa? Ca ci
sugnu iù cha haiu desideri matrimoniali...
Zu Cola : E allura u sapi chi ci dicu? Lei mi dicissi u so disideriu e iu ci
dicu u me...
Tirisina : (voluttuosa) No! Prima lei... m’addumannassi qualunqui cosa!
Zu Cola :... avanti non facissi accussì ca mi ‘mprissiona...
Tirisina : Ti scanti? Iu non mi scantu di nenti... (correggendosi) dicu va...
vistu chiddu ca c’era scrittu ‘nta littra... megghiu fazzu zoccu dici lei e non
ca mi capitunu tutti ddi cosi...
Zu Cola : Giustu dici... allura: iu vogghu ca ni facemu na passiata ‘nsemi...
Tirisina : Macari subbitu!
Zu Cola : No no... chiù tardu... u tempu ca ni vistemu boni... però non mi va di
fari u vicchiareddu...
Tirisina : Giustu! Il cuore è sempre giovane!
Zu Cola : Eh si appuntu comu dici lei... e quindi sta passiata na facemu vistuti
di carusiddi... comu si avissimu quarant’anni di menu... chi ni dici?
Tirisina :... dicu ca a littra parrau chiaru... e fazzu comu dici tu... ti pozzu
chiamari di tu... averu...
Zu Cola : E chi problema c’è? e allura, u to disideriu inveci?
Tirisina : Ancora chiu semplici... tu veni a pigghiari un cafè a me casa prima
di nesciri?...
Zu Cola : Va beni pigghiamuni stu cafè, poi ni cangiamu e poi a passiari...
(entrano insieme a casa di Tirisina)
Scena V
(Stefano, Austinu, Rosalba, Luisa)
Stefanu : (esce di casa sua con la lettera aperta in mano) Oh matri matri
matri... tutti i disgrazii a mia m’hana capitari! (rimane a lamentarsi e
riguardare la lettera ricevuta)
Austinu : (Esce dalla guardiola) Stefanu... chi fu?
Stefanu : (sconsolato mostra la lettera)
Austinu : Non mi diri nenti! Tanti n’arrivaru di ssi littri e tanti mali nutizi
hana purtatu!
Stefanu : Appuntu! E a mia è a chiù peggiu di tutti...
Austinu : Lassa perdiri ca ognunu sapemu i nostri... ma di chi si tratta?
Stefanu : (alzando un po la voce) Si tratta ca sugnu persu!
Luisa : (esce in fretta da casa) Chi fu ? Chi succidìù?
Austinu : Uhmmm... ‘ntisa u ciauru...
Stefanu : (sconsolato) Fu ca iù haia fattu a bella vita, haia pigghiatu pi fissa
a me patri e ora m’arruvinai che me stissi manu!
Luisa : Ma spieghiti bonu! Chi vulissi diri?
Austinu : E ci voli assai? Ca voli diri ca so patri si n’accurgiu ca n’ha fattu
mancu un esami e ora ci presenta a fattura cu l’IVA e tutti i contributi...
Stefanu : (sempre con voce sostenuta) Peggiu! Peggiu!
Rosalba : (esce di casa) ...Ma chi fu?
Stefanu : Rosalba consolami tu...
Rosalba : ...e lassa perdiri... non l’ha caputu ancora? Ma chi fu?
Stefanu : Certu... si ‘nveci era u pustinu...
Rosalba : ...ma chi c’entrunu sti discussi ora? Picchì non ni dici chi ti
succidìu?
Luisa : (nel frattempo capisce che ha il campo libero con Stefano ed esulta in
silenzio) si... si... dinnillu, ca videmu si ti putemu aiutari...
Stefanu : Nuddu mi po’ aiutari! Me patri s’ha ammuccatu tutti i fiisarii ca ci
haia dittu na sti anni e ora si fici u cuntu ca sugnu già laureatu...
Austinu : Mizzica! E perciò?
Stefanu : E perciò già sta priparannu a festa di laurea, e m’addumanau u iornu
precisu quann’è, pi prenotari u ristoranti e tuttu u restu... Ci u dissi a tutti
i parenti e amici e appena ci dicu a data fa l’inviti, ma già llinchìu u munnu
sanu... Sugnu dispiratu!!!
Rosalba : Ma fammi capiri na cosa: esattamenti non hai mancu un esami?
Stefanu : Esattamenti i cosi stanu accussì: haiu a frequenza di tutti l’esami,
n’haia datu si e no na mità e a me patri chi ci pozzu diri? Ca scapulau pi stu
misi... ca a laurea è fra tri misi... ma iù haiu bisognu almenu di n’autru annu
e menzu!
Luisa : ‘Ncoppu di curaggiu... pigghiamu a me laurea ca è a stissa di chidda ca
t’ha pigghari tu... ci cangiamu u nomu e ci uammustri a to patri...
Stefanu : Dici ca si po fari?
Austinu : Auh! Unni stamu iennu co sceccu? Luisa na cosa di chissa mancu l’ha
pinsari!
Luisa : E chi c’è di mali? Chiuttostu ca so patri u bbìa fora da casa...
Austinu : A parti ca s’u miritassi... Ma poi ascutati a mia ca sugna ranni e
haiu cori di patri: a megghiu cosa è dirici a virità... dopo un pocu a to patri
ci passa e accussì ci a finisci cu sta cummedia...
Luisa : Iu ci avissa statu un attimu... na fotocopia a culuri, u nomu
cangiatu...
Austinu : Ti dissi di no! E filamu intra... Stefanu a scafazzau e stefanu l’ha
aggiustari! Prima ci parra cu so patri e megghiu è... E tu: A casa!
Luisa : (indispettita rientra)
Austinu : E tu (a Stefanu) fai u masculu e cerca di parrari cu to patri... e
sopratutto non vogghiu ca Luisa avissa a fari qualche fissaria ppi aiutari a
tia. Haia statu chiaru? (via)
Scena VI
(Stefanu, Rosalba, Zu Cola)
Stefanu : E tu chi mi dici?
Rosalba : E chi ti pozzu diri?
Zu Cola : (esce dalla casa di Tirisina ridacchiando, è impremuratissimo) Prestu
prestu un talefunu...
Stefanu : ...e Zu Cola... chi ci u tagghiaru u telefunu a casa?
Zu Cola : Non c’è tempu, non c’è tempu... un talefunu...!
Rosalba : ...e usassi chissu da purtinaria... chi sacciu...
Zu Cola : Giustu! Brava! (estrae la cornetta dalla guardiola e compone il
numero) Prontu? Si. Si. Ascutassi cca avemu un problema gravi. Si. Si. Cu sugnu
iù? Il signor Nicola Magazù si ... Magazù... con l’accentu sulla zù... esattu
... dunqui ci diceva ca avemu un problema con una vecchia signora ca sta sula
si... si... Tirisina... accussì si chiama... si... certu Teresa si... si...
Teresa Caniglia ... ora u fattu è ca, ha statu sempri un pocu stunatedda... ma
non piriculusa... ma ora accuminciau a dari i nummira... si... si... forti
forti... nummira auti... va’ lei mi capisci... a sta matina ci acchiappau ca non
havi chiù i so sittantatri anni ma addivintau carusidda... si stunau stunau
completa... e... allura chi stamu dicennu? E’ cunvinta ca è zita ccu n’autru
carusiddu... Cosi d’è scemi... e allura? non ci u dissi iù... Ora dicu: non è ca
a putissuvu veniri a prelevari e a curati tanticchia? Sula ... sula è non havi a
nuddu... e certu...e cu ci cummatti? Putiti veniri? Grazii, stati salvannu una
vita (cmettendo la manu sulla cornetta°) A me vita! (riprende al telefono) Certu
prima ca è possibili... cca? Via Luigi Pirandello quarantotto... si si putiti
trasiri subbitu e va’ purtati... grazii graziii tantissimi veramenti, accussì ci
restituiti a saluti a una persona...(chiude) A mia mi restituiti a saluti!
(ridacchia contento)
Stefanu : Ma Zu Cola...?
Zu Cola : (intimando silenzio) Mutu cu sapi u iocu...
Rosalba : Ma non capemu di chi stava parrannu...
Zu Cola : E non n’hata capiri... m’a spurugghiu iù... chiuttostu senza diri na
parola a nuddu di sta telefonata... E ora (premendosi la mano sulla pancia) sarà
l’emozioni... ma mi sentu ca haia ghiri subbitu a casa..
Stefanu : Havi bisognu di nuatri?
Zu Cola : No... no... haia ghiri a fari na cosa ca non ci pozzu mannari a
nuddu... (si contorce per il dolore di stomaco) ddocu ci haia ghiri di
presenza... con permessu...
Rosalba : Ma tu u capisti chi vosi diri?
Stefanu : Boh? Cosi d’o Zu Cola Lassa perdiri pensamu ppi mia.....Ma ‘nsostanza
chi mi cunsigghi?
Rosalba : ...e chi ti cunsigghiu...? Vadda secunnu mia na vota tantu havi
raggiuni don Austinu...
Stefanu : Cioè ca haia moriri ppi manu di me patri...
Rosalba : ma un annu e menzu di studi... comu ci a po’ ‘mbrugghiari? e poi
chidda d’a laurea falsa vadda è na vera fissaria... canuscennu a to patri chiddu
subbitu si metti all’opira ppi truvariti un travagghiu o ppi fariti fari un
concorsu e tempu deci iorna si scopri u ‘nbrogghiu e ddocu pi daveru si mortu...
Stefanu : E dopu ca ci u dicu chi succedi?
Rosalba : Succedi ca ti metti a studiari pi daveru... possibilmenti ti fai
aiutari ppi studiari accussì recuperi un pocu di tempu e prima di l’annu ti
laurii... no tempu a to patri ci passa, a laurea vera ci porti e tuttu finìu...
Stefanu : E st’anima bona ca m’aiuta unni a trovu?
Rosalba : Luisa non havi a stissa laurea? E picchì non ti fa aiutari di idda?
Stefanu : Bona fussi l’idea, ma sacciu ca stanu passannu un malu mumentu e non
si mentunu ccu mia...
Micheli : (non visto entra e sente solo quello che si dirà da ora)
Rosalba : Si è pi chissu iù cu te mi pozzu mettiri...
Stefanu : Daveru? E almenu na stu ‘nfernu c’è un puntu di sanu!
Rosalba : Si però mittemu i cosi in chiaru... iù ccu te mi ci mentu ma si tu mi
paghi!
Micheli : (Allibisce, vorrebbe già intervenire ma ascolta ancora)
Stefanu : E va beni d’altra parti è giustu tu mi duni na cosa a me e iù ti dugnu
na cosa a te...
Rosalba : E non ti mentiri cosi ‘nta testa... è sulu un fattu di soldi, o tu o
n’autru non mi ‘ntaressa ... basta ca mi pigghiu i me spisi va beni comunqui.
Stefanu : E chissu l’hava caputu: nenti sentimenti...
Rosalba : D’altra parti non cridu ca su gnu ne a prima ne l’ultima ca si fa
pavari ppi ssa cosa...
Micheli : Veru è! Ma iù pinsava ca tu eri na carusa onesta... chiddi ca si fanu
pavari ... su stradi stradi ... e non illudunu e poviri carusi comu a mia
facennuci cridiri chissachì...
Rosalba : Ma ci l’hai ccu mia?
Stefanu : E picchì non ti n’hava accurgiutu ca si squagghiava appressu di tia? E
tu non ci facisti l’occhi duci?
Rosalba : Stefunu non ti ci mettiri macari tu! Micheli... ti chiami Micheli
giustu? Chi dissi di mali? Chi sugnu l’unica ca ha travagghiari gratis? Non si
fanu pavari tutti? Non capisciu chi dissi di tantu tragicu...
Micheli : E u bellu ca u dici accussì... papali papali...! E mancu ci pari mali!
e diri ca iù pinsava...
Rosalba : ...ma si non l’ha caputu macari iù pinsava... e non capisciu picchì ti
sta vutannu accussì ccu mia... in fondo chi mali c’è si mi pavu i spisi d’e
studii?
Micheli : Ah! E sparti voi macari ragiuni? Ti passi un semplici fattu di pagari
i spisi? Malidittu iù quannu mi misi ‘nta testa ca tra di nuatri puteva nasciri
qualche cosa!
Rosalba : Ma n’o staiu capennu... haia campari oppuri no? Chi m’i paghi tu i
studii?
Micheli : (allibito) Non ti arrisicari mancu a farimilla na proposta di chissa!
Fora di cca...! Anzi mi ni vaiu iù! ... Ca tu hai chi fari cca cu to ...
clienti... (velocemente va via, poi torna di corsa getta una lettera verso i
due) Chissa ci a dati o signor Lacagnina (riscappa via arrabbiato) ... chi
delusioni!
Scena VII
(Rosalba, Stefano, Fifiddu)
Stefanu : (mentre raccoglie la lettera e va a bussare a casa di Fifiddu) Ma chi
ci pigghiau o pustinu? ...don Fifiddu!
Rosalba : N’o sai tu e l’avissa a sapiri iù? Sicuramenti mi trattau mali... e
diri ca, parrannu ‘ntra nuatri, è un tipu ca mi piaci...
Stefanu : e ti visti... ti visti all’autra vota: iù ti ‘nvitava a nesciri ccu
mia e tu inveci non avevi occhi ca pi iddu... (bussa di nuovo) don Fifiddu!
Rosalba : ... e vabbè... auh! Chi ti pozzu diri? Tu ppi mia si megghiu di un
frati, mentri Micheli appena u visti subitu mi satau u cori... e poi è maturu,
pusatu ...travagghia...
Fifiddu : Si... chi c’è?
Stefanu : Na littra ppi lei, tinissi
Fifiddu : N’autru avvisu di pagamentu... sicuru... l’ultimu corpu prima di la
ruvina...
Rosalba : Avanti signor Fifiddu, non si dispirassi...
Fifiddu : (mentre legge con la manu fa segno di tacere) lassa perdiri è inutili
ca mi cunsoli... oramai sugnu ‘nta fossa... (poi si rituffa nella lettura)
Scena VIII
(Rosalba, Stefano, Fifiddu, Infermieri- Guardia, Zu Cola, Tirisina)
Infermiere1 – Guardia: Scusate, cerchiamo il signor Nicola Magazù
Infermere2: Sapete dove abita?
Stefanu : Aspittassi ca ci u chiamu (si avvia alla porta e chiama) Zu Cola!
Zu Cola : (Esce immediatamente) Subbitu... subbitu... fermi tutti ca ci pensu
iù... (alla porta di Tirisina, chiama) Tirisina...! Tirisinedda...!
Tirisina : (da dentro) Arrivooo!
Zu Cola : (agli infermieri) Pronti vuatri, non vi faciti pigghiari a
spruvista...
Rosalba : ...ma...?
Stefanu : ...almenu ni dicissi chi sta succidennu...
Zu Cola : Salenzio! non vi ‘ntromettìti e stati no vostru... fra un attimu è
tuttu fattu, ma vuatri non v’arriminati se no a pavati di facci!
Tirisina : (esce da casa vestita da adolescente, abiti, scarpe capelli
accessori...) Nicolino... Siamo pronti?
Zu Cola : (al centro tra Tirisina e gli infermieri) Certu certu Tirisina...
(verso gli infermieri fa segno di agguantare Tirsina) (Con aria da fidanzatino
verso Tirisina) E cu si ah? Cu si tu?
Tirisina : (gongolando con aria da bambina) No viri? Na carusidda ca aspetta u
zitu... chi fa niscemu? Niscemu?
Zu Cola : (agli infermieri) U viditi? Vi dissi giustu ca è gravi?
Infermiere1 – Guardia: Signora, ci scusi potrebbe seguirci?
Tirisina : (come sopra) No no no... haia nesciri ccu me zitu... ma vuatri cu
siti?
Zu Cola : (agli infermieri) Prestu prestu puttatavilla ca niscìu di testa...
Infermere2: Avanti, vinissi ccu nuatri, ca a purtamu ‘nta ‘mpostu bonu...
Tirisina : (un po’ alterata) Ma cu vi chiamau a vuatri? Non haia ghiri a nudda
banna! Sugnu cca ca aspettu o me zitu!
Zu Cola : Hata vistu ca non ci nè chiù cristiana? U ciriveddu s’u calau rittu
rittu... Puttativilla!
Infermere2: Vinissi ccu nuatri signuruzza...
Tirisina : Vi dissi di no! Uffa!
Infermiere1 – Guardia: (con tono perentoreo) Signora Caniglia: la prego di
collaborare, ci segua ed entri di sua spontanea volontà sull’ambulanza...
Tirisina : Ma chi stati dicennu? Ambulanza? Ma chi ci paru cosa di ricoveru iù?
Zu Cola : Puttativilla...!
Tirisina : Propriu ora ca tunnai carusidda e lei mi parra di Ricoveru? Ma chi
siti pazzi?
Zu Cola : U viriti? I veri pazzi che fanu? Ci pari ca i pazzi su l’autri...
Infermiere2: Si si. Mi cunvincii ca non si po’ curari a casa, cca c’è bisogn di
ricoviru
Zu Cola : ...e non v’u dissi iù? Avanti non pirdemu tempu...
Infermiere1 – Guardia: Si mi pari ca non c’è di perdiri tempu...
Tirisina : Ma chi stati dicennu?
Infermiere2: Calma calma... vinissi ccu nuatri...
Infermiere1 – Guardia: Non si preoccupi, vinissi ccu nuatri...
Tirisina : Ma siti pazzi piddaveru!!! (fa per scappare in casa)
Infermiere2: (agguantandola per un braccio) No no, amuninni.
Infermiere1 – Guardia: (prendendola per l’altro braccio) Vinissi ccu nuatri
Tirisina : (grida e si oppone mentre viene portata via)
(Infermieri Guarda e Tirisina escono)
I rimanenti guardano attoniti)
Zu Cola : (ridacchiando) Unu e unu... palla al centru... Accussì ti ‘mpari a
mittiriti contra o Zu Cola!!!!
(sipario)
Fine secondo tempo
ATTO TERZO
Scena I
(Luisa, Stefanu)
Luisa : Mi ni issi una bona! Sfrattati... senza travagghiu... e Stefunu ca fa a
finta ca mancu mi vidi... E chi malasorti!
Stefanu : (uscendo da casa sua continua un ragionamento a voce alta) ... e chi
malasorti!
Luisa : ...e chi c’è l’ecu no bagghiu?
Stefanu : Luisa...
Luisa : E menu mali ca almenu mi vidisti...
Stefanu : Chi voi diri?
Luisa : Chissacciu... certi voti pari ca mancu mi vidi.
Stefanu : Ma no... no... a li voti su i troppu pinseri...
Luisa : Uhmm ... ci vogghiu cridiri... e picchì arripeti i paroli ca dicu iù?
Stefanu : Arripetu? No... no... iù parru in prima persona: Chi malasorti ca mi
capitau!
Luisa : E vabbè... non essiri accussì tragicu!
Stefanu : Tragicu? Sugnu dispiratu! Allura non ci vuliti cridiri nuddu a comu mi
cumminai cu me patri!
Luisa : P’u fattu di dirici pp’a laurea?
Stefanu : Precisamenti! E chi ti pari facili?
Luisa : Ma mancu è a fini d’o munnu...
Stefanu : ... ca certu... supra i spaddi di l’autri....
Luisa : Ma no, u capisciu ca sarà difficili, ma chi vulissi fari?
Stefanu : Iù? Mi ni vulissi scappari all’autra parti d’o munnu!
Luisa : Ma accussì tintu è to patri?
Stefanu : Me patri? No. Ma è tintu chiddu ca ci fici iù, e si ora, mintemu, mi
dici ca m’abbia fora d’a casa, non ci pozzu rebblicari nenti picchì avi centu
parti di ragiuni!
Luisa : ... dicemu ca tu fusti un pocu sbintateddu...
Stefanu : ... dicemu ca mi comportai di veru sdisanuratu... iù u capisciu, chi
ti pari? E’ ca haia statu comu un carusiddu cu l’occhi ‘ntuppati...
Luisa : Pi chissu ci pozzu mettiri a firma macari iù!
Stefanu : p’u carusiddu?
Luisa : no! Ppi l’occhi ‘ntuppati! Ma si finu a stu minutu ancora fai finta ca
non ci sugnu, e non t’accorgi di chiddu ca provu ppi tia...
Stefanu : Hai ragiuni... ma u vidi chi è?... Iù aveva a Rosalba n’a testa, ma a
quantu pari...
Luisa : ... a idda di tia ci ‘ntaressa menu di nenti... ‘nta stu mentri iù mi
strudu e tu fai finta ca non ti n’accorgi...
Stefanu : ... e vabbè... ora però non è ca m’ha fari sentiri un cosu tintu... e
poi u sai megghiu di mia non è ca unu si susi a matina e ci cumanna o cori di
vuliri beni a chista o a chidda...
Luisa : ..chi vulissi diri ccu ssa furriata?
Stefanu : (sorridendo) ...vulissi diri ca non m’ha ammuttari... certu ca ti vidu
e certu ca u capisciu chi mi vo’ diri, poi tu non è ca t’ammucci... anzi... sulu
damuci tempu o tempu... e videmu chi nasci...
Luisa : E va beni! Hai ragiuni, nenti primura. Però mi cunsidiru a prima della
lista...
Stefanu : ... non sulu... dicemu macari l’unica della lista...
Luisa : (cingendogli la spalla) E chissu già ppi mia e tantu... (presa da un
pensiero improvviso) ..e senti, sacciu ca non centra nenti ccu chissu ca stamu
dicennu... ccu ssu fattu di to patri comu pensi di risulvilla?
Stefanu : Eh... comu a giru giru alla fini ci l’haia diri, e non sulu m’haia
mettiri a fari i cursi ppi recuperari l’esami...
Luisa : Si voi ti pozzu aiutari iù.
Stefanu : Ma sacciu ca a casa hai i to pinseri... ti pagu... tu mi aiuti a
studiari e iù ti pagu...
Luisa : ah leviti babbasunazzu... a cu paghi... pi mia è un passatempu e
sopratuttu... avemu l’occasioni di stari assemi e canuscirini... no?
Stefanu : Chi t’haia diri? ...grazii mancu mi pari veru di quantu mi stai
facennu...
Scena II
(Austinu, Paulinu, Luisa, Stefunu, Fina)
Austinu : (uscendo di casa) ... chi è ca ci stai facennu a Stefunu?
Luisa : (un po’ impacciata) papà... e chi ci staiu facennu...?
Stefanu : (prontamente interviene) Dopuscola! Mi sta facennu dopuscola... u spai
ppi ddu fattu di l’autra vota...
Austinu : Ah! Va beni... basta ca non facemu puppetti... (alla figlia) ti
livasti da testa dd’idei strani?
Luisa : Non ti preoccupari papà, iddu ci u dici a so patri comu è cumminatu e iù
u iutu a studiari ppi darisi l’esami quantu prima.
Austinu : Uhmmm... e va beni si po’ fari... ma tu senza fari a strafallaria,
m’arraccumannu!
Stefanu : Non si preoccupi signor Austinu... chiuttostu comu finìu cu ddu
discursu d’o sfrattu?
Austinu : Ah! Appuntu. Pi chissu hava nisciutu. Luisa senti chi fai o papà...
cca c’è a littra d’o sfrattu, talefunici tu all’amministraturi d’o condominiu e
viremu comu n’hama cumminari.
Luisa : E vabbè, papà picchì non ci talefuni tu stissu?
Austinu : A figghia, u sai ca iù ch’e carti non ci sacciu cummattiri, appoi
capaci ca sbagghiu a parrari... o non capisciu chi volunu diri... talefuna,
va’... (a Stefunu) E tu scoffa, ca su cosi di famigghia...
Stefanu : Si si... megghiu ca mi ni vaiu (saluta con un cenno Luisa e rientra in
casa)
Luisa : (mentre estrae la cornetta dalla guardiola, saluta Stefano e gli manda
un bacetto con la mano) Va beni, va’.. dammi ssa carta, u numiru c’è scrittu?
Austinu : Ddocu, ‘nta carta stissa... vicinu o nomu... all’iniziu...
Luisa : (facendo segno di tacere perchè ha già fatto) Pronto? Si sono Luisa
Pappalardo, la figlia del signor Agostino Pappalardo, telefono in merito alla
lettera che abbiamo ricevuto... si si siccome si dice che dobbiamo abbandonare
la casa per tre mesi... come? Si... Si un attimo... leggo... “... la informiamo
che entro lo scadere di giorno 12 corrente mese cominceremo la ristrutturazione
de (si blocca incredula e sgrana gli occhi) ..speriamo di poterle restituire
(nuovamente si blocca e stavolta le viene da ridere) Ho capito... si si ho
capito, le chiedo scusa del disturbo...e si sa... alle volte la fretta ... certo
certo... grazie tante ancora... buone cose ... si si il 12 mattina,
certamente... di nuovo scusi e tanti saluti...
Austinu : Ma Luisa? Perciò... iù ti mannu all’università... sacciu ca hiau na
figghia studiata e spetta... e tu ci dici macari graziii ? Chiddi ni iettunu
fora e tu ci addumanni scusa? Ma comui ìu a finiri? Ah?
Luisa : (guarda il padre compatendolo, poi si mette a ridere) Ma papà...
Austinu : Ma chi papà e papà...! Mi sta parennu pigghiata d’a bumma! Peggiu di
to frati Paulinu... davanti a na tragedia di chista vi mittiti a ridiri? Vi
mittistuvu daccordu ppi farimi addivintari scimunitu?
Fina : (Uscendo da casa attratta dal parlare di Austinu) A picchì casumai ci
addivintassi ora scimunitu?... Tu si u chiù scimunitu ammenu ammenu di tri anni
prima ca nascevi!
Austinu : Ma comu finìu aoggi? Tutti contru di mìa? To figghia ringrazia a
chiddi ca ni stanu ittannu fora, tu ci abbatti a coppi e mi dici scimunitu... ah
chi piddavèru stunastuvu?
Luisa : (con aria di compatimento) Papà! Pozzu parrari?
Austinu : e avanti: cosa hai da dire in tua discolpa?
Luisa : ...in mia discolpa? Nenti!
Austinu : Ah? U viri ca non ti po’ addifenniri? M’u dici picchì ci dicisti
grazii a chissi ca ni iettunu fora d’a casa?
Luisa : Ma quali fora d’a casa...?
Austinu : (alla moglie) U vidi? Ma di cu è figghia st’autra...?
Fina : E falla parrari a picciridda... motti subbitania di tìa sulu!
Austinu : Avanti giustificati!
Luisa : Telefonai a chiddi d’o condominiu? e iddi mi dissuru: ma signorina, l’ha
letta bene la lettera?
Austinu : Picchì chi ci fussi di leggiri ancora? Autri novità...?
Luisa : E te, leggila bona di novu...
Fina : U capìi, dammi ddocu... (prende la lettera e la scorre mentalmente,
mentre legge borbotta) bestia.... gnuranti... scunchiurutu... ovvu canariu...
Austinu : (alla figlia) Ddocu: pigghia esempiu di to matri... a famigghia è in
pericolo e idda s’a pigghia ccu ddi dilinquenti!
Fina : (sbottando) Tu si u dilinquenti! Sdisanuratu e gnuranti!
Austinu : Ma ... Fina....?
Fina : Scunchiudutu e ovvu! Ma si mancu sa leggiri!
Austinu : Sintiti tutti e dui: prima mi stava sciugghiennu a currìa ppi
Paulinu... ora chi mi l’haia sciogghiri ppi vuatri?
Fina : Ma chi t’ha sciogghiri? Peppinnappa! Chiuttostu attacchitilli stritti i
causi picchì è ura ca ti fazzu curriri!
Austinu : (alzando la voce) ‘Nzumma!
Fina : E senza isari a vuci: u vo’ leggiri chi c’è scrittu cca?
Austinu : ...e quantu voti l’hai leggiri?
Luisa : Dammi cca, mamma ca m’u passu iù stu piaciri: carissimo signor
Pappalardu eccetera eccetera... la informiamo che entro lo scadere di giorno 12
corrente mese cominceremo la ristrutturazione (pausa) DEL MOBILE u capisti?
..speriamo di poterle restituire IL MOBILE ... papà, ca mancu tu mi pari... U
sta capennu o no?
Austinu : Ma... ma...ma...
Fina : Mammaluccu! C’è scrittu ca si venunu a pigghiari u mobili d’a purtinaria
ppi restaurallu... u mobili... a scansìa... no l’immobili! Oh bestia ca non si
autru...
Austinu : (rimane interdetto e farfuglia)
Paulinu : (nel frattempo rientra da fuori con il pallone) ...allura comu finìù?
Austinu : (ritrova la parola) ...e taliatilu ch’è friscu! mhhh ora m’a scuttu
ccu ttìa! E tu, ca ti fici leggiri a littra non u capisti ca si trattava d’o
mobili e non di l’immobili?
Paulinu : ...certu ca u capii... di fatti ti dissi: “chi c’è di tragicu?” tu mi
pigghiasti a maliparoli...e non mi facisti parrari e iù mi nni ìi... c’hava a
fari?
Austinu : (mordendosi le mani) mhmhmm M’u mangiu vivu aoggi...
Fina : Ma chi ti fici u picciriddu?
Austinu : Nenti! Ma cu quacchedunu mi l’haia pigghiari! ...dammi ssu palluni ca
t’u scoppiu!
Paulinu : Ma chi si pazzu? (riscappando per fuori) chiuttostu cerca di non
scuppiari tu ca mi pari troppu unchiatu...
Austinu :...Chissu non è me figghiu
Fina : (insorgendo) Chi vulissi diri? Bardascia!
Austinu : (intuendo il pericolo si rabbonisce) ... nenti... sulu ca è troppu
‘nsurtanti... n’o vidi comu m’arrispunni?
Fina : E t’arrispunnìu giustu! Chiddu, u picciriddu, era l’unicu ca sappi
leggiri ssa littra e tu n’o facisti parrari! C’hava a fari u muzzanteddu?
Luisa : Avantri papà... finemula... pensa inveci ca finìu tutto bonu e non ni
n’hama nesciri d’a casa...
Austinu : E macari tu hai ragiuni... va’ ... bona finìu...
Fina : ...e ‘nsigniti a leggiri...
Scena III
(Tirisina, Austinu, Luisa, Fina)
Tirisina : (da fuori si sente che grida la sua rabbia) A mmia! A mmia na cosa di
chissa! E ‘nta chi munnu vivemu? A una signora comu a mia... (nel frattempo
entra) A mmia... ca quannu passu iù ‘nte strati mi fanu l’inchinu! ... trattata
comu ma qualsiasi bestia di mannira! Vergogna! Ddu vecchiu strafallariu! (si
pone al centro e con le mani ai fianchi e l’indice puntato) Ma fazzu minnitta!
Ah si fazzu minnitta! U pezzu chiù grossu ha ristari ‘aricchia! Vecchiu fausu e
sdisanuratu! A pavi! E comu s’a pavi! Mori Sansuni cu tutti i Filicisd...
Ficilird.. Sfiliddic... ‘nsumma! U cancellu d’a facci d’a terra!
Fina : Ma signura Tirisina...
Tirisina : Non sentu ragiuni!
Austinu : Ma si calmassi ‘mpocu...
Tirisina : Mi calmu sulu quannu mi vivu u so sangu!
Luisa : Avah... signura... una persona civili comu a lei...
Tirisina : ( a queste parole sembra rabbonirsi)
Austinu : (capendo che la cosa funzione incita la figlia a continuare su questo
filone)
Luisa : ... una persona signorile e garbata comu a lei...
Tirisina : (un po’ smontata, ma altezzosa) ...appuntu...
Austinu : Lei ca ha statu sempri l’esempiu del decoro e della cortesia...
Tirisina : Si ma m’u ficiru perdiri... dopu chiddu ca mi fici ddu vicchiazzu
persi a luci di l’intellettu!
Fina : E videmu chi si po’ fari ppi mettiri i cosi a postu...
Tirisina : Non c’è nenti di fari! L’offisa fu troppu rossa! Oramai o mi marita o
sugnu custritta a fari minnitta. (gira altezzosa i tacchi e si avvia per casa
sua)
Austinu : (appena Tirisina è rientrata sbotta a ridere) Auh! _U lupu perdi u
pilu ma no u viziu...!
Fina : (complice) ...ddocu ci voli...
Luisa : Vol diri... dopu tutu chiddu ca succidìu ancora parra di matrimoniu... a
scoccia dura ci l’havi a signura Tirisina...!
Scena IV
(Zu Cola, Rosalba, Austinu, Luisa, Fina)
Zu Cola : (esce guardingo dalla sua casa) ... si nni ìu? Aihai a panza... e chi
ci ha statu a guerra? Mi pari ca ‘ntisi a vuci di dda celibri signura...
Fina : Austinu... spieghiccillu tu o Zu Cola comu stanu i cosi
Luisa : Avanti papà.. ca nuatri iemu a sciunniri i scatuli ca havuma fattu...
Zu Cola : ...ah picchì passau u piriculu d’o sfrattu?
Austinu : Si, fortunatamenti ci hava statu un mal’intesu...
Zu Cola : Mi ni cumpiaciu... allura tuttu a postu?
Fina : Tuttu risoltu, si... arrivederci.
Luisa : Arrivederci Zu Cola...
Zu Cola : Boni cosi a tutti... Aiaih stu stommucu... ma chi mmi pigghiau? Allura
Austinu...
Austinu: Zu Cola: ‘ntantu a signura...
Zu Cola : (accompagnando col gesto della mano) si... signura...
Austinu : E beh... signura.. certu, a signura turnau arraggiata comu na tigri...
Zu Cola : (ridacchiando) .. m’u mmagginu... piccatu ca ma persi a scena... ma
era a casa cca panza ca mi duleva...
Austinu : No, no... menu mali ca non c’era... A signura Tirisina amminazzau di
fari minnitta... havi in menti di fariccilla pagari di facci a vossìa...
Zu Cola : A mia? E chi ci haia fattu iù?
Austinu : Avanti Zu Cola... e dopu ca a fici ricoverari ppi pazza...
Zu Cola : e chi ci curpu iù? Si era bona non sa pigghiavunu... s’a pigghiaru:
voli diri ca veru pazza è... è logicu?
Austinu : Zu Cola, u fattu è chistu: idda dici ca ricivìu un offisa troppu
rossa. Ora: o chi si vendica comu di giustu e a lei u leva d’o munnu...
Zu Cola : ... es’hava vidiri si havi i capacità... aih stu schifìu di panza...
Austinu : Oppuri ca lei ci addumanna scusa e s’a marita...
Zu Cola : (colto alla sprovvista balza indietro di soprassalto)Mizzica! ti dissi
ca non sugnu bonu di stomucu... chi mi voi fari sbutari i vuredda? Chi dici? Iù
m’a maritu? Ma allura non sirvìu a nenti... Matri matri matri ... e comu mi
l’haia scudduriari di ‘ncoddu?
Rosalba : (esce di casa e si ferma con i due)
Austinu : Iù n’o sacciu... ma na cosa è sicura: idda non havi intinzioni di
cediri ne di scurdarisi zzoccu ci capitàu...
Rosalba : Stai parrannu d’a signura Tirisina? Ora ora passai davanti a so porta
e sdilliriava a vuci auta... ci l’havi ccu lei, Zu Cola... ssu fattu d’o
ricoviru non su sappi a sumpurtari.
Zu Cola : E vabbeh... prima o dopu non l’hana ricoverari u stissu? Chissa
sciamunita è... sulu ssu fattu ca non si leva a mia d’a testa mi fa
preoccupari... auh cca m’hata dari na manu tutti... ma sennò finisci ca hana
ricoverari macari a mia... già ca ccu sta panza... boh?
Austinu : Ma chi ci pozzu diri? Forsi si lei non faceva ssa cosa d’o ricoveru...
ma ora idda è troppu arraggiata, ni fici un puntu d’onuri... e sopratuttu pari
ca ‘nsisti sempri supra u matrimoniu...
Zu Cola : E chi diciti? Ca ‘nta vicchiania m’haia mettiri ammenzu i trafichi?
Rosalba : Ppi l’offisa non sacciu chi diri... non su cosi ca si scordunu
facilmenti... però a putissumu pigghiari d’o latu di l’orgogliu.
Zu Cola : ...ca ppi chissu non ci ni manca...
Austinu : E chi avissi ‘ntinzioni di fari?
Rosalba : Terapia d’urto: ci facemu cridiri ca lei è già zitu e cu sapi ca non
s’arrizzetta e ci pigghia di supra, e u lassa ‘nta paci?
Zu Cola : E picchì no? ...Però sia chiaru: iù ziti non ni vogghiu! Si è ppi
falla finiri di ssa scunchiurutaggini va beni, ma iù vogghiu stari ‘nta paci...
Austinu : E unni a trova a una da so’ età disposta a fari a finta di essiri
zzita?
Rosalba : E cu u dissi ca ha essiri na vecchia?
Zu Cola : Na carusa? Peggiu ancora...
Rosalba : Zu Cola: parramu chiari... iù haiu bisognu di sordi... si lei mi
favurisci, per esempiu du misati di casa... a parti a pozzu fari iù...
Zu Cola : Facissi chissu ppi mìa?
Rosalba : Pi lei e ppi fari quatrari i cunti... d’alta parti ccu mia lei po
stari sicuru ca non havi cumplicazioni e si funziona si leva un pinseri...
Zu Cola : Pi mia sottoscrivu subbitu!
Austinu : Ma Rosalba, non ti pari ca ti sta mittennu ‘mpocu ne trafichi tu?
Rosalba : Chi voli diri?
Austinu : Mah... no ppi farimi l’affari to... all’autra vota parrannu ccu
Stefunu capii ca a tia ti piaci Micheli, u pustinu... e macari a iddu tu ci
piaci...
Rosalba : ... i notizi currunu n’o palazzu averu?
Austinu : E beh... u condominiu è comu na ranni famigghia...
Rosalba :... di cuttigghiara... insomma unni voli iri a finiri?
Austinu : Sappi, sempri di Stefunu, ca Micheli, pigghiau a volu na discussioni
tra tia e Stefunu, capìu chissa che cosa e fici un passu arreri... ora si gira a
vuci ca si zita ccu Zu Cola... u capisci, no? A Micheli u perdi completamenti...
Rosalba : Taliassi chi ci dicu: Veru è ca si Micheli si facissi avanti iù ci
rapissi porta e purticatu... ma veru è macari ca si iddu non havi a ‘ntiligenza
di capiri i cosi o perlomenu non havi u ficatu di veniri e parrari ccu mia... è
megghiu ca si sta unni è...
Scena V
(Micheli, Zu Cola, Rosalba, Austinu)
Micheli : (proprio in questo momento entra non visto, vedendo Rosalba ha prima
l’impulso di andare via, poi soppesa le lettere facendo capire che comunque il
suo dovere lo deve fare e mentre sta per andare verso il gruppo si blocca per
quello che sente)
Rosalba : (concludendo il discorso, senza fare pause) iù non vogghiu aviri a chi
fari ccu unu ca non havi u curaggiu di parrarimi e ddi tipi tutti timidi timidi
non sunu ppi mìa... Iù non sugnu na picciridda, sacciu chiddu ca fazzu e poi si
mi vogghiu finiri i studii m’hai adari a chi fari... ppi mia ssu discussu si po’
fari!
Zu Cola : ‘Nsumma: allura iù e tu semu ziti giustu?
Rosalba : Esattamenti, iù sugnu a so zita e lei mi duna du misati d’a casa,
arristamu accussì...
Micheli : (non ne può più e sbotta, sbattendo il piede a terra eprendendosi a
schiaffi) U sapeva! E ora haiu a conferma...
Austinu : (accorgendosi della sua presenza) Signor Micheli...
Micheli : Mi lassassi iri (e si avvia per l’uscita)
Austinu : (lo va a bloccare) Non pigghiassi merri ppi marvizzi...
Micheli : Chi è macari lei daccordu ccu ssa bella cumbriccula? Chi ci dunanu a
parti macari a lei? Mi ni facissi iri...
Austinu : Ma si facissi arraggiunari...
Micheli : Ma chi voli ragiunari? E’ tantu chiaru... e diri ca pareva un palazzu
rispettabbili...
Austinu : Ma viri ca sta capennu una cosa ppi n’autra... Rosalba diccillu tu
Micheli : Ma chi m’ha diri? M’ha fari passari ancora ppi chiù riddiculu di
quantu haia passatu? Ci dissi mi ni facissi iri (gira per l’uscita, poi ritorna
e butta la lettera in faccia a Austinu, la lettera cade a terra e non viene
raccolta da nessuno) ddocu... a lei ca currispunna pi tuttu u palazzu...ci a
dassi o signor Fifiddu...e o rumpitivi u coddu tutti...(esce)
Scena VI
(Tirisina, Zu Cola, Rosalba, Austinu)
Zu Cola : Bih... vah... mi sta dispiacennu... a panza mi tonna a cuminciau a
doliri...
Rosalba : Ci dissi di non si preoccupari: si Micheli non havi l’occhi ppi vidiri
e a vucca ppi parrari voli diri ca mancu iddu era cosa ppi mmia, si sapi purtari
i causi, veni mi spia e iù ci dugnu soddisfazioni di tuttu... Allura, semu
‘ntisi...
Tirisina : (come prima si fa annunciare dal tono della voce prima che esca dalla
porta) A ora videmu unni è ssu sbannutu... All’autra vota mi piscau cu
l’ingannu... (appare) A sta vota u videmu cu è ca cumanna nna stu curtigghiu...
Zu Cola : (facendo finta di non vederla) Allura, Rosalbina mia quannu m’a fa
canusciri a to famigghia?
Rosalba : Ma non ti pari ca è troppo prestu?
Zu Cola : Eh... troppu prestu...! Si ora havi cincu misi ca semu ziti...
Tirisina : (cadendo dalle nuvole) ...chi è ssa storia?
Zu Cola : Mi scusassi... ancora non l’ha caputu ca lei è di supecchiu?
Tirisina : Vecchiu sdisanuratu! Ora m’i pavi tutti ‘nta na vota!
Austinu : (ponendosi in mezzo) Signura... signuruzza Tirisina... u vidi...
nuatri hama circatu di diraccillu...
Tirisina : Ma chi piddaveru è comu ‘ntisuru i me aricchi?
Rosalba : Ma picchì chi c’è di mali? N’o dissi lei stissa ca u cori non havi
età.. ca l’età non cunta...
Tirisina : Si! Ma iù parrava ppi mia. No ppi ddu vecchiu..
Zu Cola : Vadda: non ti lassu curriri na sputazzata ppi non ti profumari...
Tirisina : Ma quantu si matelicu? Picchì non manni a tutti s’avvucati difinsuri
e n’a videmu tutti e dui di facci a facci?
Austinu : Ma signora Tirisina... una fimmina ammodu comu a lei... sti
provocazioni... sti paroli...
Tirisina : Mutu tu... non fari u scannaliatu...
Rosalba : Comunqui, signura: in tutti i casi arreri non si torna. U ‘ntisa che
so aricchi: avi cincu misi ca iù e u Zu Cola semu ziti.
Tirisina : Ma comu? Accussì? Senza dirimi nenti a mìa?
Zu Cola : Ma picchì ora t’hava a passari u pirmissu a tìa? Aih! Tu mi faia
‘nnirvusìri e u stomucu mi doli chiù forti...
Tirisina : ‘Ncancaru t’avissa a veniri... vecchiu vavusu...
Zu Cola : A chi ti pigghiasti di mmidia picchì a zita ma circai carusa?
Tirisina : Non è chissu... iù mancu mi ci abbassu ch’i carusiddi...
Zu Cola : Non ti ci abbassi? ... diciamu ca non ci arrivi!
Tirisina : Comunque sia... iù non mi ci mettu a fari sbannettu ‘nto menzu a
strada... non sugnu na carusidda ca si sciarrìa ppo zitu... Ni pozzu aviri
quantu ni vogghiu!
Zu Cola : E allura ognunu ppa so strada: Iù circai di diratillu... tu facevi
sempri d’a to testa... e non sintevi ragiuni...
Tirisina : Chissu picchì si vecchiu e stunatu... chi ci vuleva a diri i cosi
chiari?
Rosalba : Ma allura, signura, non è siddiata ccu mmia picchi semu ziti cu Cola?
Tirisina : Figghia, picchì mi po veniri figghia e stu vecchiu pirofilu mancu u
capisci, iù a ttia mancu ti vidu! Chiuttostu stu cosu riddiculu... ca mi fici a
trappula...
Zu Cola : e tu ca non mollavi l’ossu mancu ammazzata?
Tirisina : Iù faceva i me ‘ntaressi senza sapiri ca tu tramavi arreri me
spaddi...
Zu Cola : Senti cu parra di tramari... e a littra di sant’Antoniu? Aih...
malanova a sta panza...
Tirisina : Chi centra chiddu? Piccoli mezzucci per arrivare allo scopo...
mintemu ca tu non eri già zitu... puteva serviri allo scopo... no tu ca ti
mittisti cco ‘ngannu e mi cumminasti n’attentatu di chiddi...?
Zu Cola : Attentatu... ora... un piccolo qui pro quo organizzato, tantu ppi
fariti arraggiunari
Tirisina : Ca certu chiusa comu na qualsiasi scimunita iù a fari vuci e chiddi a
linchirimi di gnizioni calmanti...
Zu Cola : E funziunaru?
Tirisina : Chi i gnizioni?.. ca quali... di comu era arraggiata ppi mia erunu
caramelli... Comunqui stai capennu ca è inutili continuari sta storia...
(Zu Cola e Rosalba battono il cinque)
Voli diri ca iù trovu di megghiu e tu ti godi sta botta di gioventù... tantu
chissa quantu prima trova a un carusu e ti stampa du trofei comu a chiddi d’u
cervu... peggiu ppi tìa...
Rosalba : ...non ci arrispunnu ca rispettu a so vicchiania... iù carusa onesta
sugnu!
Zu Cola : Iù sugnu bonu accussì. Mi fidu di Rosalba e non vogghiu sentiri
autru... Aih.. sta panza... ma chi fù?
Tirisina : (intuisce quale può essere la causa) ... oh oh ... ma chi ti doli a
panza?
Zu Cola : ...eh si... a diri a virità havi di quannu... (pensa, rallenta la
parlata mentre concepisce un idea) di quannu mi pigghiai ddu cafè a to casa...
Tirisina : Vabbè... arrivederci, ma pari ca cca non haiu chiù nenti di fari
Zu Cola : ... di qunnu mi pigghiai ddu cafè... (puntando il dito con fare
inquisitorio) tu! Vecchia mavara...
Tirisina : Auh! Parramu arucati.Comunqui mi ni sta iennu...
Zu Cola : Fermiti ddocu! chi ci mintisti n’o cafè di l’autra vota?
Tirisina : Cafè? Quali cafè? Ti dissi ca mi ni staiu iennu, arrivederci.. (fa
per andare)
Zu Cola : (la afferra per un braccio) Fermati dilinquenti! Dimmi chi ci mintisti
‘nto cafè!
Tirisina : Ma nenti... chi voi ca ci mitteva...? u zuccuru... na goccia di
latti... (farfuglia)
Rosalba : Ma di chi stati parrannu, si po’ sapiri?
Zu Cola : Lassamu parrari a strega di Biancanevi... Chi ci mittisti (afferra
Tirisina per il bavero) Parra o ti mangiu u ficatu!
Tirisina : (intimorita) Eh... e chi a sta facennu longa... chi ci misi? Un
piccolo incentivo...
Zu Cola : (avvicinando due dita agli occhi di Tirisina) Parra o ti levu a vista!
Tirisina : Auh! Calmiti! Nenti... non ci misi nenti... un piccolo aiuto ppi
quantu tu ti facevi zitu ccu mìa...
Zu Cola : Allura veru mavara si! Chi ci mittisti, ocche purcarìa pigghiata d’e
mavari?
Tirisina : (minimizzando) Ihh e chi a fai tragica! ‘Nsumma o cafè ci iuncìi un
pocu pocu di un filtru d’amore ca m’accattai di n’a mavara... va beni? oh!
Zu Cola : Allura veru è: mavara ppi daveru si! E mi stavi avvilinannu...!
Tirisina : ma quali avvilinari... puo essiri ca n’o dubbiu si funziunava o no ci
ni potti mettiri un pocu supecchiu... sai... tantu ppi non risicari ca non
funziunava... tu eri accuddi duru... e iù pinsai ca qualche goccia supecchiu
avissa aiutatu...
Zu Cola : E iù avi di ddu minutu ca fazzu avanti e arreri tra cca e u bagnu!
Sdisanurata! Mi vulevi ammazzari averu?
Tirisina : (Sfuggendo dalla presa di Cola) Ma chi ni sapeva iù ca mittennuni
assai, inveci di aumintari l’amuri aumintava u duluri di stomucu? Fu un casu...
Zu Cola : (avventandosi contro Tirisina) Ma si iù ti levu d’o munnu non è un
casu! Iù ti vogghiu pistari ch’i me pedi! Ppuh fitusa!
Tirisina : E’ inutili ca curri: tu si ciuncu e iù sugnu nisciuta frisca frisca
d’o spitali iù sugnu un ariddu e tu non ti poi annacari... Lassici perdiri (va
per casa sua)
Zu Cola : (a Rosalba) Ma u capisti a che cosa arrivau? dopu l’ingannu e a truffa
c’era puru a mavaria. ( si morde nervoso le mani..) A ‘mmazzu... giuru ca a
‘mmazzu...
Rosalba : e inveci è ura ca lassa perdiri macari lei... Chi ci va circannu chiù?
Idda si fici scupriri, a vogghia di farisi zita ci passau... chi voli ancora? di
sicuru n’o stona chiù: non era chissu ca vuleva? e allura livamuci l’acqua e non
si ni parra chiù.... e non si scurdassi i du misi di casa pavata...
Zu Cola : (Rabbonito) e va beni, hai ragiuni... in funnu in funnu chiddu ca
vuleva ci l’haiu: ca mi lassa ‘nta paci! E così sia!
Scena VII
(Fifiddu, Zu Cola, Rosalba, Austinu, Fina, Luisa, Tirisina, Stefanu)
Fifiddu : (Esce di casa con l’aria afflitta)... non mi diciti bongiornu picchi
se no mi mettu a chiangiri...
Austinu : E chi è? Ca tutti su cuntenti e lei è accussì afflittu?
Fifiddu : Tuttu mi va stortu, arrivunu continuamenti avvisi di pavaemntu e nuddu
accatta.... sugnu dispiratu...
Zu Cola : Avanti ca a tuttu c’è rimediu...
Fifiddu : No! Destino infame! Iù sugnu arruvinatu... non mi resta ca fari
tistamentu e ghirimi a ghittari ‘nto ciumi... Datimi un pezzu di catta ca scrivu
u tistamentu e a fazzu finuta
Rosalba : Avanti signor Fifiddu...
Fifiddu : Non ci criditi? Ora vi fazzu avvidiri... un pezzu di carta e na
pinna... (vede la busta per terra e la raccoglie) Eccu cca... a carta ci
l’haiu... datimi... (nel frattempo legge il destinatario) ... ma chista è ppi
mìa ... com’è ca è ca ‘nterra?
Austinu : Ah! Gia! Fu u pustinu, andurazza... era siddiatue a ittau ‘nterra e
poi mi scuddai d’arricugghirilla...
Fifiddu : (che nel frattempo ha già aperto la busta e l’ha cominciata a leggere)
matri... tinitimi tinitimi (fa per svenire ma nessuno corre a sostenerlo) e chi
fa non mi tiniti? E allura svegnu additta... Matri... matri... staiu
accupannu...
Zu Cola : Ma chi fu?
Rosalba : Mali notizi?
Austinu : E non ci facissi casu... chissi ammenzu di l’autri...
Fifiddu : Ma quannu mai! (esultante) Quannu mai! Tutto risolto! (comincia a
chiamare a voce alta) Nisciti tutti viniti tutti (saltella dalla gioia) Oh chi
sugnu priatu... oh chi preiu ranni...
Fina : (uscendo di casa) Chi c’è?
Luisa : (idem) Chi fu?
Tirisina : (idem) Chi è?
Fifiddu : C’è ca fineru tutti i me problemi...e forsi forsi fineru macari i
vostri, si vuliti...
Austinu : Ma si voli spiegari na vota ppi tutti?
Fifiddu : Ragiuni hai Austinu (gli si avvicina e gli da un bacetto sulla
guancia) Beddu! A viditi sta littra , ca fra di l’autru ava rtistatu ittata
‘nterra? ‘Nta sta littra c’è a me salvizza: Finalmenti un grandi magazzinu di
Roma ci piaceru i me vistiti e si ‘ccatta tutti, tutti tutti tutti...
Stefanu : Allura finìu a malura?
Fifiddu : Malura? Cca c’è un saccu di travagghiu! E siccomu mi pari giustu ca
comu n’hama spartutu i peni ora ni spartemu a futtuna: cu è ca mi voli aiutari
c’è travagghiu ppi tutti: haia organizzari na srii di sfilati in tutta Italia,
mi servi cu disegna, cu cusi, cu fa a modella e macari cu mi fa a musica ppe
sfilati, Macari vuatri anziani si vuliti c’è travagghiu ppi tutti: mi faciti i
catalughi, i telefonati e a pubblicità... Fineru i mali tempi!
(tutti assentono, si complimentano e applaudono alla bella notizia)
Scena VIII
(Paulinu, Micheli più detti)
Paulinu : (entra da fuori con il pallone sotto un braccio e tenendo per mano
Michele) Ci dissi di veniri cca, ca lei non ha caputu nenti...
Micheli : (riluttante) E iù ti dissi di lassarimi stari ca capii tuttu e capii
bonu...
Paulinu : C’è cca u signor Micheli u pustinu ca non ha caputu nenti...
Micheli : Senti o picciriddu... iù non sacciu mancu picchì mi fici cunvinciri a
veniri cca... oltretuttu vidu ca su tutti cuntenti... e certu... furmaru na
bedda cumbriccula... fra di iddi... specialmenti ccu na certa signurina...
Austinu : Ma tu sta parrannu di Rosalba?
Stefanu : Signor Micheli vidissi ca ppiddaveru si sta sbagghiannu
Micheli : Senti cu parra... unu d’e clienti...
Tirisina : No giustu dici lassaulu parrari...
Luisa : Scusati... ma cca tutti parrunu ma a Rosalba picchì non ci addumannamu a
idda?
Austinu : Giustu... Rosalba picchì non t’addifenni?
Rosalba : M’addifennu? E di chi? Si avissi qualcosa di sbagghiatu allura si...
ma iù a postu sugnu, non haiu nenti di chi difinnirimi.
Micheli : e quannu ti favevi zita ... a pavamentu ccu iddu? (indica Stefanu)
Stefanu : Zitu? Ma stavumu parrannu di darimi ripetizioni ppi l’esami...
Micheli : E ccu Zu Cola? Dda ti ‘ntisi che me aricchi!
Zu Cola : Ma chiddu era tutta farsa ppi fari arrizzittari a Tirisina..
Tirisina : Ma allura non è veru ca siti ziti?
Rosalba : Ma quannu mai? V’u dissi: iù a cuscienza l’haiu tranquilla
Micheli : ...(interdetto) ma daccussì... vulissi diri ca sugnu unn pezzu di...
Rosalba : (avvicinandosi e cingendogli la spalla) Babbasuni! Si un pezzu di
babbasuni... ma non ti n’havi accurgiutu ca iù haiu occhi sulu ppi tìa?
Micheli :... si... ma...
Rosalba : ...ma ti manca l’armu ppi pigghiarimiu di facci a parrarimi... A
vulemu finiri cu sta farsa oppuri no?
Micheli : (rabbonendosi) Ma iù non aspittava autru!
Austinu : Avanti e facemuci l’auguri e du ziti allura!
( tutti si complimentano e applaudono)
Tirisina : (appena tornata la calma) Ma facitimi capiri na cosa... (verso Zu
Cola) si vuatri e dui non eruvu ziti...
Zu Cola : (la blocca) Fermiti ddocu! Ca si tu accuminci cca facemu n’autra
cummedia... Inveci già ca semu tutti cca: Non ripigghiamu discussi morti...
(tutti si dispongono in riga)
Micheli : ... scurdamuni i cosi storti
Fifiddu : e siccomu ni cangiau a sorti...
Austinu : ...facemu finta ca n’ha successu nenti...
Paulinu : (indicando il pubblico) E ringraziamu sta brava genti
(Inchino di tutti e sipario)
Fine