STABAT  MATER  IN SICILIANU

Atto unico di
 
Antonio  Sapienza

 


Fu nu jornu luntanu luntanu  

Ma ‘n cuteddu t’ha trasiri nt’o cori.


Fu nta nu jornu luntanu luntanu,
Nta na terra povir’e dirilitta,
Unn’a fami si toccava che manu
‘Ntra la genti bbona e maliritta,

Unn’ u Signuri ha mannar’ so figghiu.

E passarunu li jorna e l’anni,
Quannu nta na notti menz’affatata
-Appena c’o sonnu leva l’affanni-
Na vergini fu di luci ‘nfasciata,

N’angiluzzu ci desi a nutizia:

“  Diu ti avi ìmprenata, ave Maria,
Di nu figghiolu di nomu fa Gesù -
Ca Cristu possiri – bbonu e abbania,
Senza p’accamora parrarini cchiù,

Prima ‘n cuteddu t’a trasiri nto cori.”

Ma nta menti di Diu c’era ‘n mischinu
Ca ava veniri prima di iddu:
Era Giuvanni, so granni cuscinu,
 Ca sbafa meli vistut’i  camiddu,

Quannu l’accanuscì nta panz’i Maria.

M’appoi s’inni ivu nto disettu,
Unni u Signuri persi li scappi,
Pi straziarisi li carni e lu pettu,
Pi lavari l’anim’e cu nappi nappi.
 
Je appoi vanniari comu na centona:

“Vinni doppu, ma c’era prima di mia,
Annunca ora ju cu l’acqua calu ,
E iddu co focu crisci pi valia,
camminati assemi cu iddu a latu.

Ma menti pi mia: nu jornu anticu

Simeoni lu profetizzò macari,
Davanti a lu Tempiu ci dissi a Maria:
To’ figghiu è destinatu a fari
cosi assa’ putenti e così sia.
Ma prima ‘n cuteddu t’a trasiri nto cori


E fu!  
E ammatula tu suspiri:
“ Figghiu, figghiuzzu mio aduratu,
Figghiu d’amuri e di spini,
Figghiu di gioia e di suspiri,
Figghiu miu carnali e sciatu divinu,
Ascutami, ascuta l’anima mia,
Ca ti pria cu tuttu lu cori:
Picchì ju, senza di tia, sugnu nuddu
Ammiscata cu nenti,
E comu pozzu arrispunniri a cui mi pria
Cu lacrimi di sangu.
Chi puzzu fari pi di puvureddi
Ca vonnu cunfortu di mia?
Miati i puvurazzi menzi scemi e menzi babbi?
“Ma chist’ è pazzu da manicomiu”.
Diciunu li farisei alla genti
Contru di tia.
“Figghiu, figghiu, varda quanti malanovi ci sunu
Supra a to’ testa –
Comu na timpesta.
Talia quanti nimici trovi davanti a tia!
Iddi cumu lupi sarvaggi
T’aspettanu ammucciati,
Ma pronti a sbranariti e
Arrusicari li to carni!
E sunu ddà, nta strata ca porta a
Gerusalemme.
Accura pi tia, figghiu
D’amuri e di duluri!


ANTICA  LITANIA  PASQUALE  DI  LI  PICCIRIDDI

A sta jurnata agghiunnò lu- santu veniri
a Bedda Matri si misi- in camminu;
 ‘p’a strata ci ancuntrò- lu San Giuvanneddu:
Ca ci dissi “ Matri mia- unnè ca iti .“
“Ju vaju a ciccari -lu me figghiu
ca su putanu - e  nun ni sacciu nenti ”.
 “ ’O iti na la casa- di Pilatu,
ca dda lu truvariti- incatinatu.”
“Tuppì tuppì,  qu è ‘nta- stu purticatu?
Sarà d’afflittatedda  di me Matri:
Matri Matruzza- nun vi pozzu apriri-
ca li judei mi stannu  ‘ncatinannu,
a cruna d’oru mi stannu- livannu,
chidda di spini mi - stannu mittennu”.
“Figghiu figghuizzu miu - aduratu,
 ‘nta la Cruci t’anu-  cunnanatu,
lu me cori è tuttu- spaccatu,
-u sangu nte li vini - mi finiu-
…e di lacrimi amari si inghiu.”
“Matri matruzza duci- e assa’ bedda
‘N chiangiri pi mia- Adduluratedda,
picch’è me Patri ca m’ha distinatu
ssu patiri tristu e- malusurtatu…
…E ca nu jornu ti fu- prufitatu”.

“Ma tu dici figghiuzzu:
Miati li poviri, a bona genti, l’innuccenti”.
Ma varda quanti nuvuli di timpesta
Dda supra alla to miata testa.
Varda quanti nimici trovi nta to strata.
Ascuta a mia, figghiu aduratu,
Nun saliri a Gerusalemmi, ‘ngrata!
Figghiu miu malasurtatu.

-E’ cosa bona e giusta ca mori unu sulu
Annunca tuttu lu so populu!


A cundanna di Gesù

-Si figghiu di Diu?
-Tu lu dicisti!
-A’ bestemmiatu, ammazzamulu comu ‘n cani!
Sputatulu, scaccatulu, lapidatulu!
-Purtamulu ddà da Pilatu.
-Pilatu st’omu si fici Re!
Mettulu in cruci, Procuratori!
-Boni, boni. Dimmi miserabili… si tu Re?
-Sugnu Re ma no di stu munnu.
-Di nautru munnu? Tu straparri,  magabunnu.
-Ju dicu a Virità!
- A virità? Unn’è sta virità,
Cu ci l’avi ‘a virità?
Tu si pazzu!
-Nta cruci, nta cruci!
-Avaja, e finitila, chistu è ‘n puvirazzu
Menzo scemu e menzu pazzu.
-Chistu ava moriri Pilatu!
-Ma si jè manzu manzu…
-No! Jè nu rivoluzionariu voli ammazzari a Cesari. In cruci, in cruci!
-E va beni, se vuliti ca mettu in cruci nu nnuccenti, v’accuntentu.
Ma…abbasta ca c’è a paci.
E’ Vostru!
- Nto Golgota, nto Golgota,
Purtatulu dda ‘nzemi ai lattruni.
Comu lezioni pe’ ribelli e l’imbrugghiuni!
-E’ innuccenti!
-Lavatevi co so sangu!
-‘N cruci!
E’ nnuccenti!
-Rumpitici l’ossa!
-‘N cruci!
E’ nnuccenti!
-Spartitivi li vesti: Ava moriri nudu, comu na serpi!
E’ nnuccenti!
‘N cruci!
-E’ nnuccenti!
-‘N Cruci!
-E cosa giusta che mori unu sulu pi tutta la so genti!
-E’ nnuccenti!
-A moriri cu si fici Diu!
-E’ nnuccenti.

Appoi a sesta ura u truvau crocifissu,
E nta tabella ci scrissuru:
Re dei Giudei.
Ma figghiu di l’omu fu,
e …d’o Pattri Eternu- ca ci misi d’o sò .

E comu na malirizioni a morti arrancau,
U tempu finiu
Figghiu di l’omu fu,
Salvaturi di tutti a essiri,
Ma Diu è!


L’Addulurata


-“ E ‘n cteddu t’ha trasiri nto cori,
E ‘ n cuteddu t’ha trasiri nto cori,
nta la ricchi m’ antrunava!
Ammentri ca me figghiu spirava.”


-Ascutatimi genti!
Me figghiu comu nu malacarni fu ammazzatu,
Pi curpa di Caifa e di Pilatu,
E dai zaurdi fu di spini incoronatu,
Frustatu, ‘nzuttatu
E appinnutu nta na cruci e
marturiatu.
Fu sulu ammentri muriva,
Sulamenti nu surdateddu ci ha avutu pietà.
Poi a terrà trimò
Il velu si strazzò
E a natura pigghiau lu luttu.
Appoi doppu ca pirdunò i so carnefici,
Me figghiu spirò!
Caifa, sacerdoti, strazziativi, pinnativi,
-E cu vui Pilatu, appoi cunfinatu-
aviti annazzatu lu Beni ’ncarnatu!
 -Ora ca morsi ju sula m’o scippu d’a cruci,
Lassatimi stari! … Lassatimi stari
Fazzu tuttu-  ju sula:
Ju lu scinnu d’a cruci.
Ju lu lavo do sangu innuccenti stagnatu,
Ju lu prufumu
E ju lu fasciu,
appoi lu metto nta tomba
Ju la scavu cu l’ ugni de me manu,
Pammu pi pammu,
Cu pascienza,
Comu un sacrifiziu a Diu,
Appoi, ju lu arrizzetto nto Sudariu
ca ju filu cu li me mani,
e appoi Ju lu chiuru nta tomba,
E ju lu Sigilluuu.

E, appoi a cu mi dumanna di me figghiu ci dicu:
Comu iddu vi dissi, u terzo jornu
 Risuscitò.
E nte brazza di so Pattri sinni turnò,
I varvasapiu si cunfunneru,
I puvurazzi  si cunsularu:
Alleluia.


A prufizia di Maria

Ora ju vi dicu:
Iti  nta tuttu lu munnu,
Parrati di Iddu,
Iti a purtari paci e giustizia,
Iti a cunsulari i suffirenti,
Iti a cunfurtari li mattri addulurati,
Cumu si fussiru a me prissuna.

E a mia lassatimi stari,
Oramai sugnu priva di vita.
Lu me cori è spaccatu, e sangu nun ni nesci cchiù.
Viditi? Ora aspetto sulu la morti.
Pi liberarimi di sta suffirenza.
-Maria nuattri sapemu c’ava turnari .
Ma a so fedi nto munnu, a trova?
-Po’ darisi,
Ma doppu che l’omini cu rivuluzioni e verra,
Fanu ‘n macellu d’innuccenti,
Doppu ca iddi tutti l’armi, ca invintarunu,
‘N funnu ‘ò mari li ittarunu,
Quannu nun diciunu chiù: Chistu è miu!
Quannu  volunu bene all’omini come frati so,
Quannu in paci si ni vannu tra li stiddi,
Propriu allura,
Nell’armonia di l’Universu,
Si leggi:
“Ju sugnu a Parola”,
E tu cu si’?
Sulu allura, scanzata a superbia,
L’urtimu ostaculu tra l’omini e Cristu,
Sulu allura Iddu
Torna cu nuattri.
-Ma a fedi, nto munnu, a trova- Maria.
A trova, a trova,
Ascutati a mia.